Heldere kometen zijn vaak de mooiste objecten om op te zoeken aan de nachtelijke hemel. Heldere kometen zijn ook vaak erg spectaculair en kennen veel details. De beste kometen kunnen het sterpatroon verstoren met hun stofstaart die zich over een groot deel van de hemel uitstrekt.
Deze objecten bieden voor iedereen iets aan, zowel met het blote oog voor heldere kometen alsook een uitdaging voor astrofotografen die deze willen vastleggen. De magnitude van kometen daalt en stijgt vaak in een onvoorspelbare trend zoals variabele sterren maar deze zijn geen sterren. Ze kruipen langs de sterrenachtergrond zoals asteroïden en hun spookachtige staart kan soms de structuur tonen van poollicht.
Het waarnemen van kometen is een leuke bezigheid waarbij iedereen met een beetje oefening ook wetenschappelijke waarnemingen kan verrichten onder de vorm van lichtcurveontwikkeling, precieze positionering en staartstudies. Professionele telescooptijd is vaak erg beperkt voor astronomen en hebben hierdoor weinig tijd om elke komeet aan de hemel te observeren, de hulp van amateur astronomen is dan ook meer dan welkom.
Op een gegeven nacht kunnen er zeker verschillende zwakke kometen zichtbaar zijn die je kan bekijken met middelgrote tot grote amateurtelescopen en als je wat langer kunt wachten zal er ook wel een komeet kunnen gezien worden die in het bereik valt van de kleinere instrumenten. In een periode van 1 a 2 jaar is er meestal wel een komeet die kan gezien worden in een 7x50 of 10x50 mm binoculair en elke 3 tot 5 jaar is er zeker een komeet die met het blote oog kan gezien worden. Eens in de tien jaar kan er ook een komeet zichtbaar zijn die zo helder is dat het in de media komt en het vele mensen nieuwsgierig maakt naar wat het object is aan de hemel.
Naamgeving van kometen
De naamgeving van kometen is eenvoudig te begrijpen. Eerst hebben we de letter C of P, gevolgd door een schuine streep. De C staat voor lang periodieke komeet (een komeet met een baanperiode groter dan 200 jaar), de P staat voor kort periodieke komeet (de baanperiode is hier kleiner dan 200 jaar) en soms zien we de letters D en X waar D staat voor een komeet dat verdwenen is of niet meer bestaat (vb.: SL-9) en X voor kometen waarvan de baan niet kan berekend worden door te weinig waarnemingen of posities.
Na de schuine streep volgt het jaar van ontdekking, een spatie en vervolgens een letter (zie onderstaande tabel). De letter geeft de halve maand aan van de ontdekking in die halve maand periode. Als laatste hebben we de naam van de ontdekker(s). Tot 3 namen kunnen opgegeven worden wanneer een komeet ontdekt en gerapporteerd wordt voordat het officieel aangekondigd wordt. Een voorbeeld van een naam is C/2004 Q2 Macholz of 73/P Schwassman-Wachmann
| A | 1 - 15 januari | B | 16 - 31 januari |
| C | 1 - 15 februari | D | 16 - 29 februari |
| E | 1 - 15 maart | F | 16 - 31 maart |
| G | 1 - 15 april | H | 16 - 30 april |
| J | 1 - 15 mei | K | 16 - 31 mei |
| L | 1 - 15 juni | M | 16 - 30 juni |
| N | 1- 15 juli | O | 16 - 31 juli |
| P | 1 - 15 augustus | Q | 16 - 31 augustus |
| R | 1 - 15 september | S | 16 - 30 september |
| T | 1 - 15 oktober | U | 16 - 31 oktober |
| V | 1 - 15 november | W | 16 - 30 november |
| X | 1 - 15 december | Y | 16 - 31 december |
Komeetmagnitude versus apparatuur
Kometen zijn in het algemeen zwakke objecten om waar te nemen in vergelijking met andere deepsky objecten met gelijkaardige magnitude. Als je een sterrenstelsel van magnitude 14 kan zien, dan zal een komeet van dezelfde magnitude niet zichtbaar zijn door een telescoop. Dit komt omdat het licht van een komeet zich kan verspreiden over een groot gebied waardoor het object zelf een lage oppervlaktehelderheid heeft. Dit is dan ook de reden waarom zelfs een heldere komeet over het hoofd kan gezien worden. In onderstaande tabel geven we je de magnitude van een komeet tegenover de apparatuur voor een telescoop onder een donkere hemel.
| apparatuur (in mm) | Grensmagnitude |
|---|---|
| 50 | 8.0 |
| 80 | 9.5 |
| 150 | 11.0 |
| 200 | 12.0 |
| 300 | 13.5 |
| 400 | 14.5 |
De waarneemlocatie
De locatie speelt een belangrijke factor en is ook afhankelijk van het aantal kometen dat je kan waarnemen. De beste locatie is in een erg donker gebied ver weg van lichtvervuiling met een panoramisch zicht tot op de horizon. Zelfs heldere kometen kunnen moeilijk zijn wanneer ze dicht bij de zon naderen en nooit hoog aan de hemel komen en zich schuilhouden in het ochtendgloren of schemering. Een transparante hemel is ook belangrijk, belangrijker dan een goede seeing.. Om echt ideaal te zitten zou je sterren tot magnitude 6 moeten zien met het blote oog.
Komeetwaarnemingen dienen enkel te gebeuren in donkere, maanloze, heldere nachten. Waarnemers combineren hun telescopische waarnemingen best ook met binoculair en blote oog. Niet iedereen heeft de perfecte locatie maar we kunnen wel ons best doen om ze te vinden. Sommige deepskywaarnemers plaatsen een lichtkap over hun oculair om strooilicht geen kans te geven het beeld te verstoren. Het tikken op de telescoopbuis helpt ook aangezien het oog bewegende objecten beter kan detecteren dan stilstaande objecten
