Op zondag 23 november 2014 werd een internationale crew in de ruimte gebracht die zes maanden lang gaan leven en werken aan boord van het internationale ruimtestation ISS. Het Sojoez TMA-15M ruimtetuig vertrok om 22u01 Belgische tijd vanop de Bajkonoer lanceerbasis in Kazachstan en koppelde zich minder dan zes uur later succesvol aan het 400 ton wegende ruimtestation dat op een hoogte van 418 kilometer rond de Aarde cirkelt.
Snelle reis naar het ISS
De meer dan zeven ton zware Sojoez TMA-15M ruimtecapsule vertrok om 22u01 Belgische tijd vanop de Bajkonoer lanceerbasis en werd in de ruimte gebracht door middel van een bijhorende Sojoez FG draagraket. Bij de start van de lancering had de Sojoez draagraket een gewicht van 440 ton en was deze raket 49 meter lang. Enkele seconden voor lift-off van de Sojoez raket vloog het ISS ook over de Bajkonoer lanceerbasis en liet ISS-gezagvoerder Barry Wilmore weten dat hij vanuit het ISS de lancering kon zien. Iets meer dan twee minuten na de start van de lancering werden de vier boosterraketten afgestoten van de Sojoez draagraket. Nog enkele minuten later werd de onderste trap afgestoten waarna het de tweede rakettrap tot ontbranding werd gebracht. Zoals steeds werd het ruimtetuig iets minder dan negen minuten na de start van de lancering losgemaakt van de draagraket en uitgezet in een lage baan om de Aarde. Meteen hierna werden de twee zonnepanelen van het ruimtetuig opengevouwen en werden er enkele cruciale baanmanoeuvres uitgevoerd zodat de Sojoez TMA-15M het internationale ruimtestation kon inhalen. Uiteindelijk koppelde de Sojoez TMA-14M zich 5 uur en 48 minuten na de start van de lancering probleemloos aan de Rassvet module van het internationale ruimtestation. De koppeling vond om 04u49 Belgische tijd plaats toen beide ruimtetuigen met een snelheid van meer dan 27 000 kilometer per uur boven de Stille Oceaan vlogen. In het verleden duurden vluchten van een bemand Sojoez ruimtetuig naar het internationale ruimtestation steeds twee dagen. Ook de Amerikaanse Space Shuttles deden er steeds twee dagen over om het ISS te bereiken. Gedurende voorgaande reizen van Sojoez ruimtetuigen naar het ruimtestation werd de baan van het ruimtetuig geleidelijk opgetrokken aangezien het ISS in een baan om de Aarde draait op een hoogte van ongeveer 418 kilometer. De verkorte reis naar het ruimtestation duurt normaal vier omwentelingen om de Aarde en is voor de ruimtevaarders aan boord van de Sojoez veel aangenamer aangezien zij nu geen twee dagen meer moeten leven in een piepkleine ruimte. Ook voor het Russische vluchtleidingscentrum biedt een korte reis naar het ISS meer voordelen aangezien er veel minder vluchtleiders nodig zijn en men op die manier kosten kan besparen. Onderaan dit artikel kan u de beelden herbekijken van deze lancering!
De Sojoez FG raket staat klaar op het lanceerplatform - Foto: NASA / Roscosmos
Drie gevechtspiloten
Aan boord van het Sojoez TMA-15M ruimtetuig bevonden zich de 42-jarige Russische kosmonaut Anton Shkaplerov, de Italiaanse ESA-astronaute Samantha Cristoforetti en de Amerikaanse ruimtevaarder Terry W. Virts. Voor de gezagvoerder van de Sojoez TMA-15M Anton Shkaplerov is dit al zijn tweede ruimtemissie nadat de Russische gevechtspiloot in 2003 werd geselecteerd als kosmonaut. Tussen april en oktober van 2007 werkte Anton Shkaplerov in NASA's Johnson Space Center in Houston in Texas als Director of Operations voor de Russische ruimtevaartorganisatie. Nadat hij reservekosmonaut was voor de Expedition 22 crew werd Shkaplerov aangeduid als Flight Engineer voor de Expedition 29 crew die in november 2011 naar het internationale ruimtestation ISS werd gebracht met behulp van het Sojoez TMA-22 ruimtetuig. De eerste ruimtemissie van Anton Shkaplerov duurde 165 dagen en tijdens zijn langdurige missie aan boord van het ISS voerde hij in februari 2012 een zes uur durende ruimtewandeling uit. Voor de Italiaanse astronaute Samantha Cristoforetti is dit haar eerste ruimtemissie. Cristoforetti werd in 2009 door ESA geselecteerd als astronaute waarna ze in juli 2012 aangeduid werd als Flight Engineer voor de Expedition 42 crew. Deze 37-jarige Italiaanse gevechtspilote is de derde Europese vrouw die de ruimte ingaat na Claudie Haigneré en Helen Sharman en is de eerste Europese vrouw die een langdurige ruimtemissie zal uitvoeren aan boord van het ISS. Cristoforetti heeft meer dan 500 vlieguren op haar naam staan met verschillende soorten militaire vliegtuigen en draagt in het Italiaanse leger de titel van kapitein. Het Sojoez TMA-15M ruimtetuig bracht ook de NASA-astronaut Terry W. Virts naar het ruimtestation. Virts werd door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA in 2000 geselecteerd als astronaut waarna hij werkte aan NASA's T-38 programma en het Shuttle Avionics Integration Laboratory (SAIL) programma. Uiteindelijk ging deze gewezen gevechtspiloot in februari 2010 al een eerste maal de ruimte in toen hij piloot was van het ruimteveer Endeavour tijdens de STS-130 missie. Gedurende deze negen dagen durende ruimtevlucht werden de Tranquility en Cupola modules aan het ISS bevestigd. Na zijn eerste ruimtevlucht werkte Terry Virts in het ISS-vluchtleidingscentrum in Houston. Nu Anton Shkaplerov, Samantha Cristoforetti en Terry Virts zich aan boord van het ruimtestation bevinden, gaan zij er samen met Barry Wilmore, Aleksandr Samokutyayev en Yelena Serova deel uitmaken van de Expedition 42 crew. Vanaf maart 2015 zullen de drie ruimtevaarders ook enkele maanden deel uitmaken van de Expedition 43 crew alvorens ze in mei 2015 terugkeren naar de Aarde.
Futura
Nu de Europese astronaute Samantha Cristoforetti zich aan boord van het ruimtestation bevindt, kan zij net als haar collega's beginnen aan haar druk programma. Tijdens haar lange missie heeft Samantha de eer om als eerste verantwoordelijke op te treden bij het ontkoppelen van ESA’s laatste Automated Transfer Vehicle (ATV). De ATV Georges Lemaître is de vijfde uit een reeks van Europese onbemande vrachtmodules die het ISS bevoorraden. Op het einde van de missie van deze vijfde en laatste ATV zal Cristoforetti opdracht geven om het Europese ruimtetuig te ontkoppelen waarna het gevaarte zal opbranden in de atmosfeer van de Aarde. De missie van Samantha Cristoforetti kreeg de naam 'Futura' waarmee men verwijst naar de toekomst. Tijdens de zes maanden lange ruimtemissie zal Samantha Cristoforetti aan boord van het ISS tal van wetenschappelijke experimenten uitvoeren alsook instaan voor het operationeel houden van het ruimtestation. Zo zal Cristoforetti aan boord van het ISS als eerste met de Electromagnetic Levitator werken dat zich aan boord van het Europese ruimtelabo Columbus bevindt. Dit is een speciale oven dat metalen kan verhitten tot 2 000° Celsius om deze daarna snel terug te laten afkoelen. Deze techniek werd in de Middeleeuwen ook al gebruikt voor het maken van wapens en onderzoekers hopen met de Electromagnetic Levitator meer te leren over de complexe eigenschappen van metalen en hoe men betere legeringen kan ontwikkelen. Ook zal Samantha Cristoforetti aan boord van het ISS experimenten uitvoeren op vlak van biologie en menselijke fysiologie en zal zij samen met haar collega's een experiment uitvoeren waarbij de hoeveelheid stikstofmonoxide zal onderzocht worden terwijl de ruimtevaarders normaal ademen. Tijdens de aanwezigheid van de Italiaanse astronaute aan boord van het ISS zal zij ook enkele nieuwe technologieën uivoeren in opdracht van de Italiaanse ruimtevaartorganisatie ASI. Zo moet Cristoforetti experimenten uitvoeren op vlak robotica en zal zij met behulp van speciale sensoren de vochtigheid, temperatuur en druk meten aan boord van het Columbus ruimtelabo. Uiteindelijk zal Samantha Cristoforetti wekelijks een veertig tal uren spenderen aan wetenschappelijk onderzoek en zal zij naast Europese experimenten ook wetenschappelijk onderzoek uitvoeren ten behoeve van wetenschappers van over de hele wereld. Naast haar drukke programma zal de Italiaanse astronaute vanuit een baan om de Aarde ook deelnemen aan tal van educatieve taken projecten.
Het logo van de Europese Futura missie - Foto: ESA
