Vandaag is het laatste deel van het zesde evaluatierapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) van de Verenigde Naties gepubliceerd. In het rapport wordt gewaarschuwd dat de aarde reeds 1,1°C warmer is geworden dan het pre-industriële niveau, met als gevolg frequentere en intensere extreme weersomstandigheden die steeds gevaarlijker gevolgen hebben voor de natuur en de mensen in alle delen van de wereld.
Het verslag bevat een grotere bijdrage van aardobservatiegegevens dan de vorige versies en biedt het fysieke bewijs van het veranderende klimaatsysteem van de aarde - van de stijging van de zeespiegel, de toenemende uitstoot van broeikasgassen en het smeltende zee-ijs. Het syntheserapport bundelt de belangrijkste bevindingen van zes rapporten die tijdens de zesde beoordelingscyclus zijn uitgebracht en biedt een uitgebreid overzicht van de wereldwijde kennis van het klimaat. In eerdere rapporten werd gewezen op de uitdaging om de opwarming te beperken tot 1,5°C, maar vijf jaar later is die uitdaging nog groter geworden door de toenemende uitstoot van broeikasgassen.
Het huidige tempo en de huidige omvang van de maatregelen en de huidige plannen zijn onvoldoende om de klimaatverandering aan te pakken. Steeds frequentere en intensere extreme weersomstandigheden hebben steeds gevaarlijkere gevolgen voor de natuur en de mensen in alle delen van de wereld. Meer hittegolven, zwaardere regenval en andere weersextremen vergroten de risico's voor de menselijke gezondheid en de ecosystemen nog verder. Om de ergste gevolgen te voorkomen, is de wereldgemeenschap opgeroepen de emissies tegen 2030 met bijna de helft te verminderen.
Duidelijke weg vooruit
In het verslag wordt benadrukt dat er dringend klimaatmaatregelen moeten worden genomen om een leefbare toekomst voor ons allen veilig te stellen. Er zijn meerdere, haalbare en doeltreffende opties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en ons aan te passen aan de door de mens veroorzaakte klimaatverandering, die nu beschikbaar zijn.
Volgens het rapport liggen de oplossingen in klimaatbestendige ontwikkeling. Dit houdt in dat maatregelen ter aanpassing aan de klimaatverandering worden geïntegreerd met acties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen of te voorkomen op een manier die ruimere voordelen oplevert om duurzame ontwikkeling voor iedereen te bevorderen. Politiek engagement, gecoördineerd beleid, internationale samenwerking en inclusieve governance zijn alle belangrijk voor doeltreffende en billijke klimaatmaatregelen.
Ons klimaat, onze ecosystemen en onze samenleving zijn onderling verbonden. Effectief en billijk behoud van ongeveer 30-50% van het land, het zoetwater en de oceanen op aarde zal bijdragen tot een gezonde planeet.
Steun van satellieten
Satellietwaarnemingen vormen een integraal onderdeel van de op feiten gebaseerde beoordeling van de effecten van klimaatverandering op land, zoet water, oceanen, kustgebieden, berggebieden en polaire systemen, met name in gebieden waar in-situ-metingen niet beschikbaar zijn. De rol van aardobservatie is geëvolueerd om nationale entiteiten en belanghebbenden te ondersteunen bij het opbouwen van veerkracht en het werken aan hun net-nulverbintenissen.
Simonetta Cheli, directeur van aardobservatieprogramma's, zegt: "Klimaatgegevens hebben ons laten zien dat de tijd om te handelen voorbij is: smeltende gletsjers, recente droogtes en overstromingen in Europa en meer extreme weersomstandigheden vertellen ons allemaal dat het tijd is om nu te handelen. "Onze rol als ESA is om wereldleiders en beleidsmakers te voorzien van klimaatgegevens, ruimtetoepassingen en oplossingen zodat we op tijd koolstofneutraliteit bereiken zodat onze planeet weer kan gedijen."
Het ESA draagt, met name via zijn Climate Change Initiative (CCI), langlopende satellietobservatiedatasets bij die fungeren als belangrijke lijnen van fysiek bewijsmateriaal in de laatste state-of-the-art beoordeling. De inspanningen van ESA ter ondersteuning van bewijsmateriaal voor de beoordeling van het klimaat zijn toegenomen. Sinds de vorige beoordelingscyclus is het aantal papers dat aan het rapport bijdraagt verdrievoudigd - 150 papers die door de CCI zijn gegenereerd worden meer dan 400 keer geciteerd. Meer dan 30 onderzoekers die aan dit ESA-initiatief werken, hebben ook rechtstreeks aan het verslag bijgedragen als hoofdauteur, bijdragende auteur of deskundige beoordelaar.
Uitstoot van broeikasgassen
Om de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde te beperken, moet de uitstoot van kooldioxide, methaan en andere broeikasgassen sterk worden verminderd. Een netto nuluitstoot van broeikasgassen zal, indien deze wordt volgehouden, naar verwachting leiden tot een geleidelijke daling van de temperaturen aan het aardoppervlak.
Satellietgegevens zijn van fundamenteel belang om een duidelijker beeld te krijgen van de emissies van menselijke activiteiten die klimaatverandering veroorzaken. De Copernicus-missie voor antropogene kooldioxide (CO2M) is ontworpen om precies dat te meten. Meer bepaald zal de missie de eerste zijn om antropogene koolstofdioxide in de atmosfeer te meten.
Ondertussen hebben wetenschappers al nieuwe manieren bedacht om nationale broeikasgasinventarissen te vergelijken en te controleren met onafhankelijke satellietwaarnemingen.
Extreme gebeurtenissen
Sinds het vijfde evaluatieverslag van het IPCC in 2014 is het bewijs voor waargenomen veranderingen in extreme verschijnselen zoals hittegolven, zware neerslag, droogte en tropische cyclonen, en met name de toeschrijving daarvan aan menselijke invloed, verder versterkt. Menselijke invloed heeft de kans op samengestelde extreme gebeurtenissen sinds de jaren 1950 waarschijnlijk vergroot, met inbegrip van een toename van de frequentie van gelijktijdige hittegolven en droogtes.
Extreme gebeurtenissen zullen in de komende jaren een ernstige bedreiging vormen voor het levensonderhoud en de stabiliteit van veel naties over de hele wereld, met name die in meer kwetsbare gemeenschappen.
De onlangs gelanceerde Meteosat-satellieten van de derde generatie zullen voorspellen hoe snel zich ontwikkelende en zeer gevaarlijke weersverschijnselen zich zullen ontwikkelen - en zo levens helpen redden. Dit zal gebeuren via "nowcasting", wat verwijst naar het quasi-real-time monitoren en voorspellen van zware stormen terwijl ze zich ontwikkelen en ontwikkelen.
Stijging van het zeeniveau
Volgens het rapport is de wereldgemiddelde zeespiegel sinds 1901 met 20 cm gestegen, waarbij de gemiddelde stijging sinds 2006 versnelde tot een hoogtepunt van 3,7 mm per jaar. De stijging van de zeespiegel is gedurende eeuwen tot millennia onvermijdelijk door de aanhoudende opwarming van de oceanen en het smelten van de ijskappen, en de zeespiegel zal nog duizenden jaren blijven stijgen. Een diepgaande, snelle en aanhoudende vermindering van de uitstoot van broeikasgassen zou echter de verdere versnelling van de zeespiegelstijging en de verwachte verbintenis tot zeespiegelstijging op lange termijn beperken.
Met behulp van satelliethoogtemetingen kan de verandering van het zeeniveau nauwkeurig worden gemeten. In 2020 werd de Copernicus Sentinel-6 Michael Freilich-satelliet in een baan om de aarde gebracht. Met behulp van de nieuwste radarbeitstechnologie kunnen vanuit de ruimte minieme verschillen in de hoogte van het zeeoppervlak worden gemeten.
De missie levert nu 's werelds meest nauwkeurige gegevens over de veranderende hoogte van het zeeoppervlak.
Versnelde actie
Aardobservatiegegevens zijn essentieel geweest voor het opstellen van de IPCC-rapporten en zullen van fundamenteel belang zijn voor de mondiale inventarisaties van de VN in 2023 en 2028. Daarnaast heeft het gebruik van ruimtemiddelen en -technologieën een onaangeboord potentieel dat kan worden geïntegreerd en ontwikkeld tot meer ruimteoplossingen voor gebieden als energie, landbouw en stadsplanning.
Er is meer actie nodig om bestaande en geplande activiteiten te benutten en erop voort te bouwen om het effect te maximaliseren en dringend oplossingen in te voeren. De ESA Space for a Green Future Accelerator is een direct antwoord op de wereldwijde klimaat- en milieucrisis, ter ondersteuning van een duurzame groene overgang naar een koolstofneutrale, hulpbronnenefficiënte en veerkrachtige samenleving.
In synergie met de belangrijkste partners van de ESA zal de versneller bruikbare informatie leveren, scenario's voor beleidsuitvoering beoordelen en diensten op maat aanbieden om tegen 2050 koolstofneutraliteit te bereiken.
Bron: ESA
