Exoplaneten
Het aantal bevestigde exoplaneten is net de 5.000 gepasseerd, wat neerkomt op een 30 jaar durende ontdekkingsreis onder leiding van de ruimtetelescopen van de NASA. Nog niet zo lang geleden leefden we in een heelal met slechts een klein aantal bekende planeten, die allemaal rond onze zon draaiden. Maar een nieuwe reeks ontdekkingen markeert een wetenschappelijk hoogtepunt: Het bestaan van meer dan 5000 planeten buiten ons zonnestelsel is nu bevestigd.
Een team onder leiding van onderzoekers van de Universiteit van Montreal heeft bewijs gevonden dat twee exoplaneten die rond een rode dwergster draaien "waterwerelden" zijn, waar water een groot deel van de hele planeet uitmaakt. Deze werelden, gelegen in een planetenstelsel op 218 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Lier, zijn anders dan alle andere planeten in ons zonnestelsel. Het team, onder leiding van Caroline Piaulet van het Trottier Institute for Research on Exoplanets (iREx) van de Universiteit van Montreal, publiceerde vandaag een gedetailleerde studie van dit planetenstelsel, bekend als Kepler-138, in het tijdschrift Nature Astronomy.
Astronomen hebben met de Gemini South-telescoop in Chili, die door het NOIRLab van NSF wordt geëxploiteerd, het eerste bewijs waargenomen dat een stervende zonachtige ster een exoplaneet heeft opgeslokt. Het "rokende pistool" van deze gebeurtenis werd gezien in een lange en laagenergetische uitbarsting van de ster, het kenmerk van een planeet die langs het oppervlak van een ster scheert. Dit nooit eerder geziene proces kan het uiteindelijke lot van de aarde inluiden wanneer onze eigen zon over ongeveer vijf miljard jaar het einde van haar leven nadert.
Een team van astronomen heeft met behulp van waarnemingen van de Hobby-Eberly Telescoop (HET) van het McDonald Observatorium van de Universiteit van Texas in Austin een van de langste gasstaarten ontdekt die ooit zijn waargenomen bij het ontsnappen van een planeet. De planeet, HAT-P-32b, is bijna twee keer zo groot als Jupiter en verliest zijn atmosfeer door middel van dramatische stralen helium die zich voor en achter hem ontvouwen terwijl hij door de ruimte reist.
Slechts twee van de meer dan 5300 bekende exoplaneten hebben tot nu toe bewijs geleverd van manen in een baan om hen heen. In waarnemingen van de planeten Kepler-1625b en Kepler-1708b door de Kepler- en Hubble-ruimtetelescopen hadden onderzoekers voor het eerst sporen van zulke manen ontdekt. Een nieuwe studie doet nu twijfels rijzen over deze eerdere beweringen.
Exoplaneet WASP-121 b is geen planeet zoals de aarde. Om te beginnen draait hij heel dicht om een ster die helderder en heter is dan de zon. De planeet staat zo gevaarlijk dicht bij zijn ster dat zijn bovenste atmosfeer extreem heet is, heter dan een stalen hoogoven. Een stortvloed van ultraviolet licht van de ster verhit de bovenste atmosfeer van de planeet, waardoor het magnesium- en ijzergas de ruimte in ontsnapt. Krachtige zwaartekracht-krachten van de ster hebben de vorm van de planeet veranderd, zodat hij nu meer de vorm van een rugbybal heeft. Door jarenlange waarnemingen van de Hubble-ruimtetelescoop te combineren met computermodellen, hebben astronomen nu bewijs gevonden voor het wervelen van enorme cyclonen op de helse planeet. De cyclonen worden herhaaldelijk gecreëerd en vernietigd door het grote temperatuurverschil tussen de sterzijde en de donkere nachtzijde van de exoplaneet.
Astronomen hebben met de Hubble-ruimtetelescoop van NASA de kleinste exoplaneet waargenomen waarvan waterdamp in de atmosfeer is gedetecteerd. Met een diameter van slechts ongeveer twee keer de aarde zou de planeet GJ 9827d een voorbeeld kunnen zijn van potentiële planeten met een waterrijke atmosfeer elders in ons melkwegstelsel.
Een internationaal team onder leiding van onderzoekers van het EXOTIC Laboratorium van de Universiteit van Luik, in samenwerking met MIT en het Astrofysisch Instituut in Andalusië, heeft zojuist WASP-193b ontdekt, een buitengewoon lichte reuzenplaneet die rond een verre zonachtige ster draait. Deze studie is gepubliceerd in Nature Astronomy. Deze nieuwe planeet, die zich 1200 lichtjaar van de aarde bevindt, is 50% groter dan Jupiter maar zeven keer minder massief, waardoor hij een extreem lage dichtheid heeft die vergelijkbaar is met die van suikerspin.
Het SPECULOOS-project, geleid door astronoom Michaël Gillon van de Universiteit van Luik, heeft zojuist een nieuwe exoplaneet ter grootte van de aarde ontdekt rond SPECULOOS-3, een “ultrakoude dwergster” die zo klein is als Jupiter, twee keer zo koud is als onze zon en zich op 55 lichtjaar van de aarde bevindt. Na de beroemde TRAPPIST-1 is SPECULOOS 3 het tweede planetaire systeem dat rond dit type ster is ontdekt. Deze ontdekking is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Astronomy.
Met behulp van waarnemingen van NASA's TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) en vele andere faciliteiten hebben twee internationale teams van astronomen een planeet ontdekt die tussen de afmetingen van de aarde en Venus in ligt, op slechts 40 lichtjaar afstand. Meerdere factoren maken deze planeet zeer geschikt voor verdere studie met behulp van NASA's James Webb Space Telescope.
Het heelal
Theorie
Objecten in het heelal
James Webb Space Telescope
Astrofotografie
Ruimtevaart in China
Dit gebeurde vandaag in 1975
Ontdekking van de heldere nova V1500 Cygni in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus). De dag na zijn ontdekking bereikte deze nova een helderheid van magnitude 1,7 en bleef deze nog een week lang zichtbaar met het blote oog. Ongeveer 680 dagen nadat deze nova het helderst was, was de helderheid van V1500 Cygni met 12,5 magnituden afgenomen.
Redacteurs gezocht
Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!
Wordt medewerkerSteun Spacepage
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.