Sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Ram (Aries).

Mythologie

In de Griekse mythologie is de Ram een gevleugeld dier met en gouden vacht. De koningin van Boëtia was verlaten door haar man Athamus en zij stuurde de Ram naar de aarde om haar twee kinderen, Phrixus en Helle, te redden van haar man die deze wilde offeren omdat zijn nieuwe geliefde Ino deze kinderen haatte en dood wilde hebben. De twee kinderen kropen op de rug van de Ram en vlogen naar Colchis maar tijdens hun lange vliegtocht viel Helle in de zee-engte die Klein-Azië en Europa van elkaar scheidt. Helle overleefde dit niet en de Grieken gaven deze plaats later de naam Hellespont. Toen de Ram samen met Phrixus aankwam in Colchis offerde deze de Ram en schonk zijn gouden vacht aan Aeëtes die de koning was van Colchis. Later trouwde Phrixus met Aeëtes dochter, Chalkiope, en na zijn dood keerde Phrixus terug naar  zijn vaderland als geest om zijn neef Pelias te kwellen die de koning van Thessalië van zijn troon had gestoten. Normaal zou Jason aanspraak op deze troon gemaakt hebben maar Pelias beloofde hem toch de troon te geven indien Jason hem de gouden vacht (het gulden vlies) zou brengen. Jason aanvaarde deze uitdaging en ging er met zijn argonauten op uit nar Colchis om deze gouden vacht te gaan halen. Aeëtes wou deze vacht niet afstaan en daarom besloot Jason deze te stelen maar deze vacht werd dag en ancht bewaakt door een slang die nooit sliep. Dankzij de hulp van Aeëtes dochter Medea kon Jason het gulden vlies toch in handen krijgen en later besloot deze ook te trouwen met Medea.

Waar en wanneer vind ik Ram aan de sterrenhemel?

Het sterrenbeeld Ram wordt vaak het eerste sterrenbeeld uit de dierenriem genoemd en net als alle sterrenbeelden uit de Zodiak is dit een zeer oud sterrenbeeld. Deze constellatie ligt ten zuiden van het sterrenbeeld Driehoek en doordat Ram tussen eind oktober en begin november een oppositie vormt met de Zon is dit sterrenbeeld dus in het najaar goed te observeren. In deze periode staat Ram hoog aan de hemel rond middernacht. Aangezien dit sterrenbeeld een hoge declinatie heeft is het zelfs al in de zomermaanden te zien. Ram is zelfs zichtbaar in het begin van de winter maar zal na verloop van tijd verdwijnen achter de horizon.

Aries

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Driehoek (Triangulum)
  • Vissen (Pisces)
  • Walvis (Cetus)
  • Stier (Taurus)
  • Perseus

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit dit kleinere sterrenbeeld is Hamal (Alfa) die van de tweede magnitude is en deze gele ster bevindt zich op ongeveer 85 lichtjaren van de aarde verwijdert. Een meer interessantere ster uit dit sterrenbeeld is de dubbelster Gamma die uit twee sterren bestaat die elk magnitude 4,8 hebben en in de 17de eeuw werden ontdekt door Robert Hooke. Net als Gamma is Lambda ook een dubbelster waarvan zijn twee sterren magnitude 4,9 en 7,7 hebben en met een kleinere telescoop al makkelijk te onderscheiden zijn van elkaar. De sterren Epsilon en Pi zijn eveneens twee dubbelsterren en de ster 53 Arietis, die zich in het zuiden van dit sterrenbeeld bevindt, heeft magnitude 6,1 en deze ster is ontstaan in de buurt van de Orionnevel maar is door nog onbekende redenen afgeweken van zijn geboorteplek.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Ram?

In het sterrenbeeld Ram bevinden zich enkele zeer mooie sterrenstelsels maar helaas zijn deze met kleinere telescopen niet te observeren door hun slechte helderheid. De helderste van deze stelsels zijn van de 11de magnitude en hiervoor heeft men dus een middelgrote of grote telescoop nodig om deze te kunnen waarnemen. Eén van de mooiste sterrenstelsels uit deze regio is NGC 772. Dit prachtige spiraalstelsel bevindt zich in de buurt van de ster Gamma en werd op 29 november 1785 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. NGC 772 heeft een diameter van ongeveer 240 000 lichtjaar en bevindt zich op een afstand van ongeveer 114 miljoen lichtjaar van de Aarde. De overige sterrenstelsels die men in het sterrenbeeld Ram kan terugvinden, NGC 972 en NGC 1156, bevinden zich in het noorden en noordwesten van dit sterrenbeeld maar zijn helaas voor amateurtelescopen zeer moeilijk zichtbaar.

Het prachtige sterrenstelsel NGC 772 in het sterrenbeeld Ram - Foto: Adam Block/Mount Lemmon SkyCenter/University of Arizona

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1807

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 4 Vesta. Dit is de op twee na grootste planetoïde in de hoofdring tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter en is tussen de 468 en 530 kilometer in diameter. Haar grootte en haar ongewoon heldere oppervlak maken van Vesta ook de helderste planetoïde. De vorm van Vesta is ongeveer bolvorming en het oppervlak en het oppervlak wordt gekenmerkt door een enorme krater met een diameter van 460 kilometer op de zuidpool. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken