Mythologie
In de Griekse mythologie is de Ram een gevleugeld dier met en gouden vacht. De koningin van Boëtia was verlaten door haar man Athamus en zij stuurde de Ram naar de aarde om haar twee kinderen, Phrixus en Helle, te redden van haar man die deze wilde offeren omdat zijn nieuwe geliefde Ino deze kinderen haatte en dood wilde hebben. De twee kinderen kropen op de rug van de Ram en vlogen naar Colchis maar tijdens hun lange vliegtocht viel Helle in de zee-engte die Klein-Azië en Europa van elkaar scheidt. Helle overleefde dit niet en de Grieken gaven deze plaats later de naam Hellespont. Toen de Ram samen met Phrixus aankwam in Colchis offerde deze de Ram en schonk zijn gouden vacht aan Aeëtes die de koning was van Colchis. Later trouwde Phrixus met Aeëtes dochter, Chalkiope, en na zijn dood keerde Phrixus terug naar zijn vaderland als geest om zijn neef Pelias te kwellen die de koning van Thessalië van zijn troon had gestoten. Normaal zou Jason aanspraak op deze troon gemaakt hebben maar Pelias beloofde hem toch de troon te geven indien Jason hem de gouden vacht (het gulden vlies) zou brengen. Jason aanvaarde deze uitdaging en ging er met zijn argonauten op uit nar Colchis om deze gouden vacht te gaan halen. Aeëtes wou deze vacht niet afstaan en daarom besloot Jason deze te stelen maar deze vacht werd dag en ancht bewaakt door een slang die nooit sliep. Dankzij de hulp van Aeëtes dochter Medea kon Jason het gulden vlies toch in handen krijgen en later besloot deze ook te trouwen met Medea.
Waar en wanneer vind ik Ram aan de sterrenhemel?
Het sterrenbeeld Ram wordt vaak het eerste sterrenbeeld uit de dierenriem genoemd en net als alle sterrenbeelden uit de Zodiak is dit een zeer oud sterrenbeeld. Deze constellatie ligt ten zuiden van het sterrenbeeld Driehoek en doordat Ram tussen eind oktober en begin november een oppositie vormt met de Zon is dit sterrenbeeld dus in het najaar goed te observeren. In deze periode staat Ram hoog aan de hemel rond middernacht. Aangezien dit sterrenbeeld een hoge declinatie heeft is het zelfs al in de zomermaanden te zien. Ram is zelfs zichtbaar in het begin van de winter maar zal na verloop van tijd verdwijnen achter de horizon.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Driehoek (Triangulum)
- Vissen (Pisces)
- Walvis (Cetus)
- Stier (Taurus)
- Perseus
Wat zijn de belangrijkste sterren?
De helderste ster uit dit kleinere sterrenbeeld is Hamal (Alfa) die van de tweede magnitude is en deze gele ster bevindt zich op ongeveer 85 lichtjaren van de aarde verwijdert. Een meer interessantere ster uit dit sterrenbeeld is de dubbelster Gamma die uit twee sterren bestaat die elk magnitude 4,8 hebben en in de 17de eeuw werden ontdekt door Robert Hooke. Net als Gamma is Lambda ook een dubbelster waarvan zijn twee sterren magnitude 4,9 en 7,7 hebben en met een kleinere telescoop al makkelijk te onderscheiden zijn van elkaar. De sterren Epsilon en Pi zijn eveneens twee dubbelsterren en de ster 53 Arietis, die zich in het zuiden van dit sterrenbeeld bevindt, heeft magnitude 6,1 en deze ster is ontstaan in de buurt van de Orionnevel maar is door nog onbekende redenen afgeweken van zijn geboorteplek.
Welke andere objecten zijn er te vinden in Ram?
In het sterrenbeeld Ram bevinden zich enkele zeer mooie sterrenstelsels maar helaas zijn deze met kleinere telescopen niet te observeren door hun slechte helderheid. De helderste van deze stelsels zijn van de 11de magnitude en hiervoor heeft men dus een middelgrote of grote telescoop nodig om deze te kunnen waarnemen. Eén van de mooiste sterrenstelsels uit deze regio is NGC 772. Dit prachtige spiraalstelsel bevindt zich in de buurt van de ster Gamma en werd op 29 november 1785 ontdekt door de Duits-Britse astronoom William Herschel. NGC 772 heeft een diameter van ongeveer 240 000 lichtjaar en bevindt zich op een afstand van ongeveer 114 miljoen lichtjaar van de Aarde. De overige sterrenstelsels die men in het sterrenbeeld Ram kan terugvinden, NGC 972 en NGC 1156, bevinden zich in het noorden en noordwesten van dit sterrenbeeld maar zijn helaas voor amateurtelescopen zeer moeilijk zichtbaar.
Het prachtige sterrenstelsel NGC 772 in het sterrenbeeld Ram - Foto: Adam Block/Mount Lemmon SkyCenter/University of Arizona
