Astronomen hebben een nieuw soort "noorderlicht" ontdekt dat wordt veroorzaakt door terugkerende SpaceX-raketboosters die tijdelijke gaten in de ionosfeer slaan. Experts maken zich zorgen dat deze bloedrode lichtshows onbekende problemen kunnen veroorzaken voor astronomische waarnemingen en communicatie. De terugkeer van SpaceX-rakettrappen slaat tijdelijke gaten in de bovenste lagen van de atmosfeer van de aarde, waardoor heldere lichtbollen in de lucht ontstaan.
Wetenschappers waarschuwen nu dat deze "SpaceX-aurora's", die eruit zien als gloeiende rode lichtbollen, niet erkende problemen kunnen veroorzaken, hoewel ze geen bedreiging vormen voor het milieu of het leven op aarde.
Onderzoekers weten al tientallen jaren dat het lanceren van raketten in de ruimte gaten kan slaan in de bovenste ionosfeer, het deel van de atmosfeer tussen 80 en 644 kilometer boven het aardoppervlak waar gas wordt geïoniseerd, of ontdaan van elektronen. Deze "ionosferische gaten" kunnen gasmoleculen in dit deel van de atmosfeer prikkelen en leiden tot levendige strepen van rood, poollichtachtig licht. In juli bijvoorbeeld scheurde een SpaceX Falcon 9 raket, die Starlink satellieten in een baan om de aarde bracht, een gat boven Arizona open dat de hemel rood deed kleuren. En in september sloeg een raket van de Amerikaanse Space Force per ongeluk een gat in de ionosfeer boven Californië, waardoor een vage rode gloed ontstond.
Nu hebben astronomen van het McDonald Observatorium in Texas soortgelijke, maar unieke rode lichten gezien die verschijnen lang nadat de Falcon 9 raketten van SpaceX de aardatmosfeer hebben verlaten. Deze lichten, die kleiner en meer bolvormig zijn dan de lange strepen die ontstaan bij de lancering van de raketten, zijn het resultaat van ionosferische gaten die zijn uitgesneden door de secundaire boosters van de raketten als ze terugvallen naar de aarde nadat ze zijn losgekoppeld van de raketten, zo meldt Spaceweather.com. Astronomen zagen de eerste van deze SpaceX aurora's boven het observatorium in februari en zien er nu "2 tot 5 per maand", vertelde Stephen Hummel, een astronoom en programmacoördinator bij McDonald Observatory, aan Spaceweather.com. De rode lichtbollen zijn "erg helder" en "gemakkelijk zichtbaar met het blote oog", voegde hij eraan toe.
Door deze transformatie worden de moleculen geprikkeld en geven ze rood licht af, net zoals wanneer het gas wordt geprikkeld door zonnestraling tijdens traditionele poollichtshows. Dit creëert in wezen een gat in het omringende plasma, of geïoniseerd gas. Maar de gerecombineerde moleculen worden gereïoniseerd, waardoor de gaten binnen 10 tot 20 minuten worden gedicht. De terugkerende boosters van SpaceX stoten brandstof af tijdens korte vluchten om de vallende brokstukken zo te manoeuvreren dat ze neerkomen in de zuidelijke Atlantische Oceaan in plaats van neer te storten op land. Volgens Spaceweather.com vormen de gaten die zo ontstaan zich ongeveer 90 minuten na de lancering op een hoogte van 300 km boven het zuiden van de VS. Deze gaten zijn kleiner en cirkelvormiger dan de gaten die worden opengereten door de lancering van raketten, dus de resulterende lichten zijn meer bolvormig en blijven niet zo lang hangen. Maar ze verschijnen vaker.
Net als de grotere lichtshows vormen de ionosferische gaten geen gevaar voor het leven op het aardoppervlak. Maar "hun impact op de astronomische wetenschap wordt nog steeds geëvalueerd," zei Hummel. Daarom is het "een groeiend aandachtsgebied" onder onderzoekers, voegde hij eraan toe. Veranderingen in de ionosfeer kunnen ook kortegolfradiocommunicatie verstoren en GPS-signalen verstoren, volgens Spaceweather.com. Door deze gaten te bestuderen, kunnen wetenschappers ook meer te weten komen over de ionosfeer. "De ionosferische dichtheid verschilt van nacht tot nacht, dus we kunnen iets leren over de efficiëntie van de [ionosfeer] chemie door veel gebeurtenissen te observeren," vertelde Jeffrey Baumgardner, een natuurkundige aan de Universiteit van Boston, aan Spaceweather.com.
De rode klodders zijn niet de enige lichtshows die worden veroorzaakt door SpaceX-raketten. De raketboosters van het bedrijf draaien rond en dumpen hun overgebleven brandstof in de ruimte voordat ze uit hun baan gaan, waardoor een wolk van kleine ijskristallen ontstaat. Deze kristallen kunnen af en toe zonlicht terugkaatsen naar de aarde en de verlichte brandstof creëert heldere spiralen in de nachtelijke hemel, bekend als "SpaceX spiralen". Er zijn dit jaar al twee grote SpaceX-spiralen geweest: De eerste was in januari, die werd gespot boven Mauna Kea in Hawaï, en de tweede vond plaats in april, die scheen tijdens een traditioneel poollicht in Alaska. Het aantal lanceringen van SpaceX neemt snel toe, dus de aurora's en spiralen zullen in de toekomst waarschijnlijk vaker voorkomen.
Bron: LiveScience.com
