ESA's EarthCARE satelliet, die een revolutie teweeg zal brengen in ons begrip van hoe wolken en aërosolen ons klimaat beïnvloeden, is met succes gelanceerd. Deze buitengewone satelliet begon zijn reis naar de ruimte op 29 mei om 00:20 CEST (28 mei, 15:20 lokale tijd) aan boord van een Falcon 9 raket van SpaceX vanaf de Vandenberg Space Force Base in Californië, VS. Slechts tien minuten later scheidde de satelliet zich probleemloos van de raket.
Toen, om 01:14 CEST, ontving het grondstation Hartebeesthoek in Zuid-Afrika het zo belangrijke signaal dat EarthCARE veilig in een baan om de aarde is. Nu de klimaatcrisis steeds meer om zich heen grijpt, zal de Earth Cloud Aerosol and Radiation Explorer, kortweg EarthCARE, binnenkort cruciale informatie terugsturen om nieuw licht te werpen op de complexe interacties tussen wolken, aërosolen en straling in de atmosfeer van de aarde. Deze spannende nieuwe missie is een samenwerkingsverband tussen ESA en het Japan Aerospace Exploration Agency, JAXA.
ESA's directeur van aardobservatieprogramma's, Simonetta Cheli, zei: “EarthCARE is de meest complexe van ESA's onderzoeksmissies tot nu toe. De ontwikkeling, en nu de lancering, is te danken aan de nauwe samenwerking met onze JAXA-partners, die het cloud profiling radarinstrument van de satelliet hebben bijgedragen, en alle betrokken teams uit de ruimtevaartindustrie. “De missie komt op een kritiek moment, nu het vergroten van onze wetenschappelijke kennis belangrijker is dan ooit om klimaatverandering te begrijpen en er iets aan te doen, en we kijken er erg naar uit om de eerste gegevens te ontvangen.”
JAXA's projectmanager voor de wolkenprofielradar, Eiichi Tomita, voegde hieraan toe: “Door de nauwkeurigheid van wereldwijde klimaatmodellen te vergroten door EarthCARE-gegevens te gebruiken, kunnen we het toekomstige klimaat beter voorspellen en dus de nodige mitigatiemaatregelen nemen. JAXA leverde de wolkenprofielradar - 's werelds eerste radar die de snelheid van opwaartse en neerwaartse stroming binnen wolken kan meten. We verwachten dat deze EarthCARE-dataproducten opmerkelijk zullen zijn.”
De meesten van ons zien wolken waarschijnlijk slechts als pluisjes in de lucht of als voorbodes van regen, maar achter hun ogenschijnlijke eenvoud gaat een uiterst gecompliceerde wetenschap schuil die relatief slecht wordt begrepen. Hoewel bekend is dat wolken een uiterst belangrijke rol spelen bij de opwarming en afkoeling van de atmosfeer, blijven ze een van de grootste onzekerheden in ons begrip van hoe de atmosfeer het klimaatsysteem aandrijft en, nog belangrijker, hoe ze ons toekomstige klimaat zullen bepalen.
Foto: ESA
Wolken weerkaatsen inkomende zonne-energie terug naar de ruimte, maar ze houden ook uitgaande infrarode energie vast. Dit leidt tot een netto koelend of verwarmend effect. De mate waarin wolken de aarde opwarmen of afkoelen hangt echter af van verschillende factoren, waaronder hun vorm, locatie, hoogte, watergehalte en deeltjesgrootte. Aerosolen zijn kleine deeltjes zoals stof en vervuilende stoffen die in de atmosfeer van de aarde zweven. Ze spelen ook een belangrijke rol in het klimaatsysteem van de aarde, zowel 'direct' door inkomende zonnestraling te weerkaatsen en te absorberen en uitgaande straling vast te houden, als 'indirect' doordat ze als kernen voor wolkenvorming fungeren - en zo ons klimaat het meest beïnvloeden.
Menselijke activiteiten, waaronder industriële processen, transport en landbouw, veranderen de concentraties van aërosolen in de atmosfeer aanzienlijk en hebben daardoor invloed op regionale klimaatpatronen. Hoewel bekend is dat wolken en aërosolen momenteel een algemeen koelend effect hebben, kunnen veranderingen en terugkoppelingsmechanismen als gevolg van de klimaatcrisis hun koelingspotentieel verminderen, waardoor de klimaatverandering verder verergert. De opmerkelijke EarthCARE-satelliet bevat vier geavanceerde instrumenten.
De wolkenprofielradar levert informatie over de verticale structuur en interne dynamiek van wolken, de atmosferische lidar levert profielen van aërosolen en dunne wolken en informatie over de wolkentoppen, de multispectrale beeldvormer biedt een breed overzicht van het landschap in meerdere golflengten en de breedbandradiometer meet gereflecteerde zonnestraling en uitgaande infraroodstraling afkomstig van de aarde. Uniek aan de missie is dat deze instrumenten zullen samenwerken om een holistisch beeld te geven van de complexe wisselwerking tussen wolken, aërosolen en straling, waardoor nieuw inzicht wordt verkregen in de stralingsbalans van de aarde tegen de achtergrond van de klimaatcrisis.
De EarthCARE satelliet wordt nu bestuurd vanuit ESA's European Space Operations Centre in Darmstadt, Duitsland. De controleurs zullen de missie de komende maanden zorgvuldig controleren en kalibreren als onderdeel van de inbedrijfstellingsfase. De satelliet is ontworpen en gebouwd door een consortium van meer dan 75 bedrijven onder leiding van Airbus als hoofdaannemer.
Bron: ESA
