Europa heeft op dinsdag 11 februari 2015 met succes een klein experimenteel ruimtetuig gelanceerd dat vervolgens probleemloos op eigen kracht terugkeerde naar de Aarde. De lancering vond plaats vanop de Europese lanceerbasis in Frans-Guayana en werd uitgevoerd met een Vega draagraket.
Europa's nieuwste experimentele ruimtetuig heeft een lengte van vijf meter, een spanwijdte van 2,2 meter en woog bij zijn lancering 1,9 ton. De lancering van het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) ruimtetuig vond plaats om 14u40 Belgische tijd waarna de Vega draagraket het 1,9 ton zware ruimtevliegtuig tot op een hoogte bracht 348 kilometer boven het aardoppervlak. Vervolgens klom het experimentele onbemande ruimtetuig tot op een maximale hoogte van 413 kilometer waarna het ongevleugelde tuig begon aan zijn terugkeer naar de Aarde. Tijdens deze terugkeer verzamelden meer dan 300 sensoren allerlei gegevens die ingenieurs meer moeten leren over de omstandigheden wanneer een ruimtetuig terugkeert naar de Aarde. Op een hoogte van ongeveer 120 kilometer bedroeg de snelheid van het IXV ruimtetuig 7,5 kilometer per seconde waardoor het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) dezelfde condities onderging als andere ruimtetuigen die terugkeren uit de ruimte. Eenmaal het onbemande ruimtetuig was teruggekeerd in de atmosfeer van de Aarde remde een valscherm de snelheid van het ruimtetuig verder af waarna de IXV veilig neerkwam in de Stille Oceaan. Alles samen duurde de hele missie ongeveer 100 minuten en had het ruimtetuig een afstand afgelegd van 32 800 kilometer. Na de 'splashdown' in zee werd de IXV opgevist door een bergingschip. Onderaan dit artikel kan u de lancering herbekijken!
Het doel van deze Europese experimentele ruimtevlucht was vooral om de technologie voor de terugkeer van ruimtetuigen uit te testen tijdens een echte ruimtevlucht. Europa mag dan wel al vele jaren een marktleider zijn in het lanceren van satellieten toch heeft ESA en haar lidstaten weinig of geen ervaring met het ontwikkelen van ruimtetuigen die kunnen terugkeren naar de Aarde. Het ontwikkelen en testen van experimentele ruimtetuigen met terugkeertechnologie bleek dan ook een belangrijke meerwaarde te zijn voor de toekomst het Europese ruimteprogramma. In 1998 demonstreerde Europa al eens de mogelijkheden van terugkeertechnologie toen het de Advanced Reentry Demonstrator (ARD) in de ruimte bracht met behulp van een krachtige Ariane 5 raket. Deze klassieke konische capsule bereikte een maximale hoogte van 830 kilometer waarna deze landde in de Stille Oceaan op 4,9 kilometer van het vooropgestelde landingspunt. Uiteindelijk bleek deze kleine capsule perfect te hebben gefunctioneerd en onderging het hitteschild van de capsule bij de terugkeer probleemloos een temperatuur van ongeveer 900°C. Europa toonde met het ARD-project uiteindelijk aan dat het de terugkeertechnologie beheerste. Voortbouwend op het succes van het ARD-project ontstond uiteindelijk het Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) project dat al dateert van 2002 toen ESA verschillende voorstellen voor experimentele ruimtetuigen bestudeerde. Nu het IXV zijn eerste en meteen ook laatste testvlucht heeft uitgevoerd, kan men luidop nadenken over een opvolger. Zo bestaan er vandaag de dag al plannen voor deze opvolger die de naam 'PRIDE' kreeg en een civiele tegenhanger moet worden van het Amerikaanse onbemande militaire X-37B ruimtetuig. Later dit jaar zullen de ESA-lidstaten een beslissing nemen of het PRIDE-project er komt of niet.
Belgische bijdrage
Dit onbemande ruimtetuig, dat een zogheten 'lifting body' is, werd gebouwd door het Europese ruimtevaartbedrijf Thales Alenia Space dat door ESA aangesteld werd als hoofdaannemer. In totaal nemen ongeveer veertig bedrijven en onderzoeksinstellingen uit Europa deel aan dit project dat een prijskaartje heeft van zowat 150 miljoen euro. Zeven landen, Italië, Frankrijk, Ierland, België, Portugal, Spanje en Zwitserland, namen prominent deel aan het IXV-project waarin België voor ongeveer tien procent participeerde. Het Belgische bedrijf SABCA leverde een belangrijke bijdrage doordat het de actuatoren leverde voor de IXV. Dit zijn een soort van hydraulische hefbomen die de welvingskleppen, ook gekend als 'flappen', van de IXV besturen. Ook de Belgische vestiging van Thales Alenia Space nabij Charleroi en het ruimtevaartbedrijf QinetiQ Space waren nauw betrokken bij dit project. Zo werkte Thales Alenia Space Belgium mee aan de elektrische systemen op de grond en aan het elektronisch geheugen van de IXV en speelde QinetiQ Space uit Kruibeke een belangrijke rol in de electronica van de IXV en de software.
