In dit uitgebreid artikel bespreken we wat de belangrijkste gebeurtenissen zijn op vlak van ruimtevaart die we in 2023 mogen verwachten. Zo moeten er in 2023 opnieuw honderden Starlink satellieten van SpaceX in een baan om de aarde worden gebracht en wil het ruimtevaartbedrijf voor het eerst een Starship ruimtevaartuig in een baan om de aarde brengen. Daarnaast gaan de Verenigde Staten in 2023 de Psyche ruimtesonde lanceren die een bezoek moet brengen aan een planetoïde en gaat Europa zijn Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) in de ruimte brengen. In 2023 zal voor het eerst ook een commerciële ruimtewandeling worden uitgevoerd door een ruimtetoerist. En alsof dat nog niet genoeg is moeten in 2023 heel wat nieuwe raketten voor het eerst worden gelanceerd zoals de Europese Ariana 6 en de Amerikaanse Vulcan Centair en New Glenn raketten. Leer alles over deze boeiende missies in dit uitgebreid overzicht!
Polaris Dawn
| Operator: | SpaceX |
| Lancering: | maart 2023 |
| Raket: | Falcon 9 |
| Lanceerbasis: | Kennedy Space Center (USA) |
| Crew: |
|
| Fabrikant: | SpaceX |
| Duur missie: | 5 dagen |
| Doel missie: | Polaris Dawn is de naam van een private ruimtevlucht die in 2023 zal worden uitgevoerd met een Crew Dragon ruimtevaartuig van SpaceX. Tijdens deze private ruimtemissie zullen vier Amerikaanse ruimtetoeristen gedurende vijf dagen lang leven en werken aan boord van de Crew Dragon ruimtecapsule. Opvallend aan deze bemande ruimtevlucht is ook dat men de eerste commerciële ruimtewandeling wil uitvoeren. Daarnaast moeten de vier ruimtetoeristen ook 38 experimenten uitvoeren tijdens hun verblijf in een baan om de aarde en gaat SpaceX tijdens deze missie ook een nieuw communicatiesysteem met lasertechnologie testen. Deze missie maakt deel uit van het bemande ruimtevaartprogramma Polaris dat opgericht werd door de Amerikaanse zakenman Jared Isaacman. |
Artistieke impressie van de eerste commerciële ruimtewandeling - Foto: SpaceX/Polaris.
Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE)
| Operator: | ESA (Europa) |
| Lancering: | 14 - 30 april 2023 |
| Raket: | Ariane 5 ECA |
| Lanceerbasis: | Guiana Space Centre |
| Gewicht ruimtesonde: | 4,8 ton |
| Fabrikant: | Airbus Defence & Space |
| Levensduur: | 8 jaar |
| Doel missie: | In juli 2031 moet de Europese Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) uiteindelijk aankomen bij Jupiter waarna de ruimtesonde zal starten met de studie van de drie manen Ganymedes, Callisto en Europa. Om tot bij de Jupitermanen te geraken, zal de JUICE ruimtesonde gebruik maken van zes zwaartekrachtslingers (gravity assists) via de maan, de planeet Venus en viermaal de aarde. Wetenschappers zijn al vele jaren enorm geboeid door de bijzondere Jupitermaan Ganymedes aangezien men vermoed dat er zich onder ijskorst van Europa een vloeibare oceaan bevindt waar leven mogelijk zou kunnen zijn. Ook de andere twee manen beschikken over een interne warmtebron waardoor dit voor wetenschappers zeer interessant is om deze van nabij te bestuderen. JUICE moet uiteindelijk het eerste ruimtetuig worden dat zich in een vaste baan begeeft rond een Jupitermaan. Om de Jupitermanen tijdens de scheervluchten zo goed mogelijk te kunnen bestuderen, is de ruimtesonde uitgerust met elf wetenschappelijke instrumenten. Op het einde van de missie moet de Jupiter Icy Moons Explorer neerstorten op de Jupitermaan Ganymedes. |
Illustratie van de JUICE module - Foto: ESA.
Psyche
| Operator: | NASA (USA) |
| Lancering: | 10 oktober 2023 |
| Raket: | Falcon Heavy |
| Lanceerbasis: | Kennedy Space Center (USA) |
| Gewicht ruimtesonde: | 2,6 ton |
| Fabrikant: | Maxar Technologies |
| Levensduur: | 6 jaar |
| Doel missie: | De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gaat in 2022 een onbemande ruimtesonde naar de planetoïde 16 Psyche sturen. Het hemellichaam 16 Psyche is een planetoïde in de belangrijkste planetoïdengordel van het zonnestelsel, tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter. Deze ruimterots heeft een diameter van ongeveer 200 km en behoort daarmee tot de grotere planetoïden in ons zonnestelsel. Vanwege haar grote dichtheid is ze bovendien ook een van de tien zwaarste planetoïden tussen Mars en Jupiter. De planetoïde beweegt in een ellipsvormige baan in ongeveer vijf jaar om de zon en vanwege haar grote dichtheid zou 16 Psyche een fragment van de kern van een grotere planetesimaal kunnen zijn, die tijdens een botsing uit elkaar geslagen werd. Doordat dit de enige gekende planetoïde is met een metalen kern is dit hemellichaam voor wetenschappers bijzonder interessant om te bestuderen. De ruimtesonde Psyche zal bij zijn lancering een gewicht hebben van 2,6 ton en zal in de ruimte worden gebracht door een krachtige Falcon Heavy van SpaceX. Om de planetoïde zo goed mogelijk te kunnen bestuderen, is het ruimtevaartuig uitgerust met vier wetenschappelijke instrumenten. |
Illustratie van de Psyche ruimtesonde - Foto: NASA/JPL.
Euclid
| Operator: | ESA (Europa) |
| Lancering: | 2023 |
| Raket: | Falcon 9 |
| Lanceerbasis: | Cape Canaveral (USA) |
| Gewicht ruimtetelescoop: | 2,1 ton |
| Fabrikant: | Thales Alenia Space & Airbus |
| Levensduur: | 6 jaar |
| Doel missie: | In 2023 gaat moet een Amerikaanse commerciële Falcon 9 raket van SpaceX ook de Europese Euclid ruimtetelescoop in de ruimte brengen. Euclid is een optische/nabij-infrarood telescoop die zal gebruikt worden voor het onderzoeken van donkere energie en donkere materie. Hoewel deze niet direct te zien zijn door een telescoop, kan de aanwezigheid en invloed ervan worden afgeleid uit het observeren van de op grote schaal verspreide sterrenstelsels in het heelal. Zo moet Euclid vanop het Lagrangepunt L2 met een ongekende nauwkeurigheid opnamen maken van miljarden sterrenstelsels op een afstand van tien miljard lichtjaren. Deze ruimtetelescoop eschikt over twee instrumenten die zijn geleverd door twee consortia van Europese wetenschappelijke instellingen: de VISible-scanner (VIS) en de Near Infrared Spectrometer and Photometer (NISP). Met Euclid willen wetenschappers uiteindelijk meer inzicht krijgen in de evolutie van de grootschalige structuur van het heelal van de afgelopen tien miljard jaar en wil men ook een antwoord vinden op de vraag waarom de uitdijing van het heelal aan het versnellen is. |
Illustratie van de Euclid ruimtetelescoop - Foto: NASA/ESA.
Eerste lancering Boeing CST-100 Starliner
| Operator: | Boeing |
| Lancering: | 2023 |
| Raket: | Atlas V |
| Lanceerbasis: | Kennedy Space Center (USA) |
| Lengte: | 5 m |
| Diameter: | 4,5 m |
| Gewicht lancering: | 13 ton |
| Fabrikant: | Boeing |
| Doel missie: | Het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Boeing plant in 2023 de eerste bemande vlucht met zijn nieuwe CST-100 Starliner ruimtecapsule. De CST-100 Starliner heeft dezelfde conische vorm als de Apollo Command Module uit het Apollo Maanprogramma en werd ontworpen om op land te kunnen landen. Het grote voordeel aan dit ruimtevaartuig is dat deze door meerdere soorten raketten kan gelanceerd worden (Atlas V, Delta IV of Falcon 9). In eerste instantie zal deze ruimtecapsule in de ruimte worden gebracht door een Atlas V raket. Tijdens deze eerste bemande testvlucht (Boeing Crew Flight Test) moeten de twee Amerikaanse astronauten Barry Eugene Wilmore en Sunita Williams in een lage baan om de aarde worden gebracht waarna ze moeten koppelen aan het internationale ruimtestation ISS. Uiteindelijk moeten de twee astronauten na een negental dagen terugkeren naar de aarde. In 2019 en 2022 werden al twee onbemande testvluchten uitgevoerd met deze nieuwe ruimtecapsule. Dit zal de eerste maal zijn dat een Atlas V raket astronauten in de ruimte brengt. Indien deze eerste bemande succesvol verloopt, wil Boeing dit nieuwe ruimtevaartuig gebruiken voor bemande ruimtemissies naar het ISS ruimtestation en commerciële bemande ruimtevluchten. |
De nieuwe Boeing CST-100 Starliner ruimtecapsule - Foto: Boeing.
Eerste lancering Ariane 6
| Operator: | ArianeGroup (Europa) |
| Lancering: | december 2023 |
| Raket: | Ariane 6 |
| Lanceerbasis: | Guiana Space Centre |
| Lengte: | 63 m |
| Diameter: | 5,4 m |
| Gewicht lancering: | 530 - 860 ton |
| Fabrikant: | ArianeGroup |
| Doel: | Ariane 6, het nieuwe lanceersysteem voor zware vrachten dat door het Europese ruimtevaartagentschap ESA wordt ontwikkeld, zal in het vierde kwartaal van 2023 zijn eerste vlucht maken. Deze nieuwe krachtige draagraket, de zesde generatie uit het Arianeprogramma, zal net als zijn voorgangers gelanceerd worden vanop de Europese lanceerbasis in Frans-Guyana en zal bestaan uit twee versies. De meest krachtige versie, de Ariane 64, moet vrachten tot 21,6 ton tot in een lage baan om de Aarde brengen en vrachten tot 11,5 ton tot in een geostationaire overdrachtbaan. Voor de Ariane 6 zijn drie type raketmotoren ontwikkeld. De P120C vaste raketmotor voor de boosters, de Vulcain 2.1 hoofdmotor en de Vinci voor de bovenste trap. Met de Ariane 6 hoopt Europa beter te kunnen concurreren met nieuwe prijsvechters op de lanceermarkt als SpaceX. Om de nieuwe Ariane 6 raket te kunnen lanceren, wordt er op de Europese lanceerbasis in Frans-Guyana, het Guiana Space Centre, ook een gloednieuw lanceercomplex gebouwd. |
De nieuwe Ariane 6 raket - Foto: ESA.
Eerste lancering Vulcan Centaur
| Operator: | United Launch Alliance |
| Lancering: | 2023 |
| Aantal trappen: | 2 en 2, 4 of 6 boosters |
| Lanceerbasis: | Cape Canaveral / Vandenberg Space Force Base (USA) |
| Lengte: | 61 m |
| Diameter: | 5,4 m |
| Gewicht lancering: | 546 ton |
| Fabrikant: | United Launch Alliance |
| Doel: | United Launch Alliance (ULA) is vandaag de dag één van de grootste Amerikaanse ruimtevaartbedrijven en is een joint-venture dat in 2006 werd opgericht door de lucht- en ruimtevaartbedrijven Boeing en Lockheed Martin. ULA is verantwoordelijk voor alle lanceringen van de succesvolle Delta en Atlas raketten die de afgelopen decennia honderden satellieten en ruimtesondes succesvol in de ruimte brachten. Doordat de huidige Atlas V en Delta IV raketten bijna aan vervanging toe zijn, besliste ULA een nieuwe raket te ontwikkelen die technieken gaat combineren van beide voorgangers in combinatie met nieuwe technologie. Uiteindelijk begon ULA in 2006 al aan de ontwikkeling van het Next Generation Launch System (NGLS) dat later omgedoopt werd tot 'Vulcan', ter ere van de overleden acteur Leonard Nimoy die de rol van Vulcan Spock speelde in Star Trek. De Vulcan wordt hierdoor de eerste zelf ontwikkelde raket sinds de oprichting van United Launch Alliance (ULA). Alles samen zal de Vulcan Centaur een lengte hebben van 61 meter en zal deze raket vrachten tot 27 ton tot in een lage baan om de Aarde kunnen brengen en satellieten tot 14,5 ton tot in een geostationaire overdrachtbaan (GTO). Door de Vulcan Centaur aan te bieden aan potentiële klanten in verschillende configuraties zal deze raket vooral gebruikt worden voor commerciële alsook militaire doeleinden. Dit is dan ook de reden waarom de ontwikkeling van de Vulcan Centaur voor een deel gefinancierd wordt door de Amerikaanse luchtmacht (USAF) en de Amerikaanse overheid. Verwacht wordt dat de Vulcan Centaur in 2023 zijn eerste vlucht zal maken. Doordat ULA al vele jaren gebruik maakt van lanceercomplexen op Cape Canaveral in Florida en Vandenberg Air Force Base in Californië zal de nieuwe Vulcan Centaur eveneens vanop deze locaties gelanceerd worden. |
De nieuwe Vulcan Centaur raket - Foto: ULA.
