Japan heeft op 19 januari 2024 voor de eerste maal met succes een onbemand ruimtetuig laten landen op het maanoppervlak. De Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) maanlander werd op 6 september 2023 in de ruimte gebracht door een Japanse H-IIA raket waarna het 500 kilogram zware ruimtetuig op 25 december 2023 in een baan om de maan kwam. Uiteindelijk maakte het ruimtetuig op 19 januari een zachte landing op het maanoppervlak ontving men signalen van de maanlander. Door deze geslaagde landing is Japan nu het vijfde land ter wereld dat op eigen kracht een ruimtetuig op het maanoppervlak kan brengen. Japan liet eerder ook al onbemande ruimtetuigen landen op planetoïden.
De Smart Lander for Investigating Moon (SLIM) maanlander werd ontwikkeld door het Japanse ruimtevaartagentschap JAXA en werd gebouwd door Mitsubishi Electric. De maanlander werd samen met de X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission (XRISM) ruimtetelescoop op 6 september 2023 succesvol in de ruimte gebracht. Na de lancering werd de Japanse maanlander in een elliptische polaire baan om de maan gebracht waarvan het verste punt van het maanoppervlak steeds werd ingekort zodat SLIM zich uiteindelijk in een cirkelvormige baan om onze trouwe buur bevond op een hoogte van 600 kilometer boven de maankraters. De SLIM maanlander heeft de vorm van een kubus en is ongeveer 2,5 meter groot. Bij zijn lancering had het Japanse ruimtetuig een gewicht van 590 kilogram. Uiteindelijk maakte het Japanse onbemande ruimtetuig op vrijdag 19 januari 2024 om 16u20 Belgische tijd een zachte landing op het maanoppervlak. Na de landing stuurde het ruimtetuig signalen terug naar de aarde maar er zouden wel problemen zijn met een zonnecel waardoor de SLIM maanlander momenteel enkel energie krijgt van een batterij. In tegenstelling tot andere maanlanders zal SLIM op het maanoppervlak niet landen op speciale landingspoten maar zal het ruimtetuig zichzelf op zijn zijkant leggen. Hierdoor kan het Japanse ruimtevaartuig op een schuine wand van een krater landen. Deze technologie kan later ook gebruikt worden voor landingen op andere hemellichamen zoals planetoïden.
In Japan kreeg deze maanlander de bijnaam "moon sniper" aangezien het ruimtetuig werd voorzien van technologie om een zeer precieze landing uit te voeren. Zo moet het ruimtetuig landen in een gebied dat slechts 100 meter groot is en dat op voorhand goed werd bestudeerd en in kaart werd gebracht door instrumenten aan boord van de SLIM maanlander. Volgens Japan is het testen en demonstreren van dergelijke technologie zeer belangrijk voor toekomstige onbemande en bemande missies naar de maan. In het verleden waren landingszones voor maanlanders vaak tientallen kilometers groot. De Japanse SLIM maanlander draagt ook twee kleine maanrovers met zich mee. Eén van de twee robotwagentjes kreeg de naam 'SORA-Q' en werd ontwikkeld door JAXA in samenwerking met Tomy, Sony Group en Doshisha University. Deze bolvormige maanrover heeft een gewicht van slechts 250 gram en werd uitgerust met twee kleine camera's. De andere kleine maanrover werd ontwikkeld zodat deze kan 'springen' op het maanoppervlak in plaats van te rijden met klassieke wielen.
Sinds de wedloop naar de maan begin de jaren '60 van de vorige eeuw hebben overheden en bedrijven al meer dan vijftig pogingen ondernomen om ruimtetuigen te laten landen op het maanoppervlak. Slechts de helft van al deze ruimtetuigen zijn uiteindelijk geslaagd in hun missie waardoor onbemande maanlandingen nog steeds zeer moeilijk zijn. Vorige jaar nog probeerde het Japanse ruimtevaartbedrijf ispace eveneens om een Japans ruimtetuig te laten landen op de maan maar deze mislukte doordat de maanlander crashte. Ook de Peregrine Mission One private maanlander van het ruimtevaartbedrijf Astrobotic slaagde onlangs niet in zijn missie om te landen op de maan. Nu de SLIM maanlander succesvol op het maanoppervlak werd gebracht is dit voor Japan alsook voor zijn ruimtevaartagentschap JAXA en zijn ruimtevaartplannen een bijzonder grote stap.
De Japanse SLIM maanlander net voor zijn lancering - Foto: AFP
