Dit is geen etherisch landschap van vergeten graven. Noch zijn dit roetachtige vingers die zich uitstrekken. Deze pilaren, vol met gas en stof, 'begraven' sterren die zich in de loop van vele duizenden jaren langzaam vormen. De NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope heeft deze griezelige, extreem stoffige foto van de pilaren van de schepping gemaakt in mid-infrarood licht, een nieuwe kijk op een bekend landschap. Waarom roept mid-infrarood licht zo'n sombere, ijzingwekkende stemming op in Webb's Mid-Infrared Instrument (MIRI) beeld? Interstellair stof bedekt de scène. En terwijl het midden-infrarood licht gespecialiseerd is in de details van het stof, zijn de sterren op deze golflengte niet helder genoeg om zichtbaar te zijn. In plaats daarvan schitteren deze opdoemende, loodkleurige pilaren van gas en stof aan hun randen, die de activiteit binnenin verraden.
In dit gebied hebben zich duizenden sterren gevormd. Dit wordt duidelijk bij bestudering van Webb's recente Near-Infrared Camera (NIRCam) beeld van dit object. Op de MIRI-opname ontbreken de meeste sterren. Waarom? Veel nieuw gevormde sterren zijn niet meer omgeven door voldoende stof om in het midden-infrarood licht te kunnen worden waargenomen. MIRI kan dus alleen de jonge sterren zien die hun stofmantel nog niet hebben afgelegd. Dit zijn de karmozijnrode bollen aan de randen van de pilaren. De blauwe sterren daarentegen worden ouder, wat betekent dat ze hun gas- en stoflagen grotendeels hebben afgeworpen. Midden-infrarood licht blinkt uit in het onthullen van gas en stof in extreme details. Dit is ook onmiskenbaar in de achtergrond te zien. De dichtste stofgebieden zijn de donkerste grijstinten. Het rode gebied bovenaan, dat een griezelige V vormt, als een uil met uitgestrekte vleugels, is waar het stof diffuus en koeler is. Merk op dat er geen achtergrondstelsels te zien zijn - het interstellaire medium in het dichtste deel van de schijf van de Melkweg is te vol met gas en stof om hun verre licht door te laten.
Hoe uitgestrekt is dit landschap? Volg de bovenste pilaar en land op de heldere rode ster die er als een bezemsteel uitsteekt. Deze ster en zijn stofmantel zijn groter dan ons hele zonnestelsel. Deze scène werd voor het eerst in beeld gebracht door de NASA/ESA Hubble Space Telescope in 1995, en opnieuw in 2014, maar vele andere observatoria van wereldklasse hebben ook diep naar dit gebied gekeken, zoals ESA's Herschel Telescope. Elk geavanceerd instrument biedt onderzoekers prikkelende nieuwe details over dit gebied, dat praktisch overloopt van de sterren. Met elke waarneming winnen astronomen nieuwe informatie, en door hun voortdurende onderzoek bouwen zij een dieper inzicht op in dit stervormingsgebied. Elke nieuwe golflengte van het licht en elk nieuw instrument levert steeds preciezere informatie op over het gas, het stof en de sterren, waardoor de onderzoekers hun modellen over de vorming van sterren kunnen bijstellen. Dankzij het nieuwe MIRI-beeld beschikken astronomen nu over gegevens in het midden-infrarood licht met een hogere resolutie dan ooit tevoren, en zullen zij de veel nauwkeurigere stofmetingen analyseren om een completer driedimensionaal landschap van dit verre gebied te creëren.
Foto: NASA, ESA, CSA, STScI, J. DePasquale (STScI), A. Pagan (STScI)
De Zuilen der Schepping liggen in de enorme Adelaarsnevel, die 6500 lichtjaar van ons verwijderd is.
Webb is de grootste en krachtigste telescoop die ooit in de ruimte is gelanceerd. In het kader van een internationale samenwerkingsovereenkomst heeft de ESA de lanceerdienst voor de telescoop geleverd, met behulp van de Ariane 5-draagraket. In samenwerking met partners was ESA verantwoordelijk voor de ontwikkeling en kwalificatie van Ariane 5-aanpassingen voor de Webb-missie en voor de inkoop van de lanceerdienst door Arianespace. ESA leverde ook het werkpaard spectrograaf NIRSpec en 50% van het mid-infraroodinstrument MIRI, dat is ontworpen en gebouwd door een consortium van nationaal gefinancierde Europese instituten (het MIRI European Consortium) in samenwerking met JPL en de Universiteit van Arizona. Webb is een internationaal partnerschap tussen NASA, ESA en het Canadian Space Agency (CSA).
Bron: ESA
