De omvang van het ozongat op 5 oktober 2022.
Foto: NASA Earth Observatory image by Joshua Stevens

Het jaarlijkse ozongat op Antarctica bereikte tussen 7 september en 13 oktober 2022 een gemiddelde oppervlakte van 23,2 miljoen vierkante kilometer. Dit uitgeputte gebied van de ozonlaag boven de Zuidpool was iets kleiner dan vorig jaar en zette over het algemeen de algemene krimptrend van de afgelopen jaren voort. "Na verloop van tijd wordt er gestaag vooruitgang geboekt en wordt het gat kleiner," zei Paul Newman, hoofdwetenschapper voor aardwetenschappen bij NASA's Goddard Space Flight Center in Greenbelt, Maryland. "We zien enige aarzeling doordat weersveranderingen en andere factoren de cijfers van dag tot dag en van week tot week enigszins doen schommelen. Maar over het geheel genomen zien we de afgelopen twee decennia een daling. De eliminatie van ozonafbrekende stoffen door het Protocol van Montreal verkleint het gat."

De ozonlaag, het deel van de stratosfeer dat onze planeet beschermt tegen de ultraviolette stralen van de zon, wordt elk jaar in september dunner en vormt een "gat in de ozonlaag" boven de Zuidpool. Chemisch actieve vormen van chloor en broom in de atmosfeer, afkomstig van door de mens geproduceerde verbindingen, hechten zich elke zuidelijke winter aan poolwolken op grote hoogte. Het reactieve chloor en broom zetten vervolgens ozonvernietigende reacties in gang wanneer de zon opkomt aan het einde van de winter op Antarctica. Onderzoekers van NASA en NOAA detecteren en meten de groei en het uiteenvallen van het ozongat met instrumenten aan boord van de Aura-, Suomi NPP- en NOAA-20-satellieten. Op 5 oktober 2022 namen deze satellieten een gat in de ozonlaag waar van maximaal 26,4 miljoen vierkante kilometer, iets groter dan vorig jaar.

Wanneer de poolzon opkomt, verrichten NOAA-wetenschappers ook metingen met een Dobson-spectrofotometer, een optisch instrument dat de totale hoeveelheid ozon tussen het oppervlak en de rand van de ruimte registreert - bekend als de totale kolom ozonwaarde. Wereldwijd is het gemiddelde van de totale kolom ongeveer 300 Dobson-eenheden. Op 3 oktober 2022 registreerden wetenschappers boven de Zuidpool een laagste totale ozonniveau van 101 Dobson-eenheden. Op dat moment was ozon bijna volledig afwezig op hoogtes tussen 8 en 13 mijl (14 en 21 kilometer) - een patroon dat sterk lijkt op dat van vorig jaar. Sommige wetenschappers waren bezorgd over mogelijke gevolgen van de uitbarsting van de Hunga Tonga-Hunga Ha'apai vulkaan in januari 2022 voor de stratosfeer. Bij de uitbarsting van de berg Pinatubo in 1991 kwamen aanzienlijke hoeveelheden zwaveldioxide vrij die de afbraak van de ozonlaag versterkten. In de stratosferische gegevens van Antarctica zijn echter geen directe effecten van Hunga Tonga waargenomen.

Bron: NASA

Dit gebeurde vandaag in 2008

Het gebeurde toen

In de stad Colombo, Sri Lanka, overlijdt Sir Arthur Charles Clarke. Hij schreef het boek 2001: A Space Odyssey en bedacht in 1945 het principe van de geostationaire communicatiesatelliet. Deze bijzondere baan om onze planeet is ook bekend als de 'Clarke Orbit'. Zijn bekendste boek, 2001: A Space Odyssey, werd in 1968 verfilmd en wordt beschouwd als een mijlpaal in de filmgeschiedenis. Clarke deed op de Amerikaanse televisie samen met Walter Cronkite ook verslag van de Apollo-maanexpedities en werd in 2000 door de Britse koningin geridderd voor zijn verdiensten.

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken