In heel Europa zindert de temperatuur deze week tijdens een intense en langdurige hitteperiode. En het is nog maar net begonnen. Italië, Spanje, Frankrijk, Duitsland en Polen hebben allemaal te maken met een grote hittegolf met temperaturen die naar verwachting zullen oplopen tot 48°C op de eilanden Sicilië en Sardinië, mogelijk de heetste temperaturen ooit gemeten in Europa. Een anticycloon, een hogedrukgebied, met de naam Cerberus (genoemd naar het monster uit Dante's Inferno) die vanuit het zuiden komt, zal ervoor zorgen dat de temperaturen in een groot deel van Italië boven de 40°C zullen stijgen.
Dit komt na een lente en vroege zomer vol stormen en overstromingen. De hoogste temperatuur in de Europese geschiedenis werd verbroken op 11 augustus 2021, toen een temperatuur van 48,8°C werd gemeten in Floridia, een Italiaanse stad in de Siciliaanse provincie Syracuse. Dat record kan de komende dagen opnieuw worden gebroken. De animatie hieronder maakt gebruik van gegevens van het radiometerinstrument van de Copernicus Sentinel-3-missie en toont de temperatuur van het landoppervlak in heel Italië tussen 9 en 10 juli. Zoals de afbeelding duidelijk laat zien, overschreed het landoppervlak in sommige steden de 45°C, waaronder Rome, Napels, Taranto en Foggia. Langs de oostelijke hellingen van de Etna op Sicilië werden veel temperaturen van meer dan 50°C gemeten.
Aangezien Copernicus Sentinel-3 deze gegevens in de late ochtend (11:30 CEST) heeft verkregen, zou de temperatuur in de middag zijn blijven stijgen. Terwijl weersvoorspellingen gebruik maken van voorspelde luchttemperaturen, meet dit satellietinstrument de werkelijke hoeveelheid energie die van de aarde afstraalt - en geeft het de temperatuur van het landoppervlak weer. Daarom toont de kaart de werkelijke temperatuur van het landoppervlak, die aanzienlijk heter is dan de luchttemperatuur.
Wetenschappers monitoren de temperatuur van het landoppervlak om weer- en klimaatpatronen beter te begrijpen en te voorspellen en om branden te monitoren. Deze metingen zijn ook bijzonder belangrijk voor boeren die de irrigatie van hun gewassen willen optimaliseren en voor stedenbouwkundigen die strategieën om de hitte te beperken willen verbeteren. De hittegolf treft ook andere steden in Europa met luchttemperaturen die naar verwachting later deze week 44°C zullen bereiken in delen van Spanje. Een breder beeld van Europa is te zien in de afbeelding hieronder. De oppervlaktetemperaturen bereikten 46°C in Rome, Italië, terwijl Madrid en Sevilla in Spanje respectievelijk 46 en 47°C bereikten.
"De opwarming van het klimaat, dit jaar nog versterkt door El Niño, heeft ernstige gevolgen voor de voedselproductie, de beschikbaarheid van water en onze gezondheid. Om ons goed aan te passen aan deze veranderingen hebben we tijdige informatie nodig met een bruikbare resolutie, die het Copernicus-programma levert met Sentinel-3 en binnenkort met de Copernicus Land Surface Temperature Monitoring-missie met een resolutie van 50 m," aldus Benjamin Koetz, mission scientist van de Land Surface Temperature Monitoring-missie. De extreme temperaturen in Europa volgen op recordhoge temperaturen wereldwijd. Op maandag verklaarde de Wereld Meteorologische Organisatie dat de planeet in de eerste dagen van juli de warmste dagen ooit gemeten heeft.
Dit volgt op de heetste juni ooit, met ongekende temperaturen aan het zeeoppervlak en een recordlaagte van het zee-ijs op Antarctica. Volgens een rapport van de Copernicus Climate Change Service lag juni 2023 iets meer dan 0,5°C boven het gemiddelde van 1991-2020. Deze hitte valt samen met het begin van El Niño, het natuurlijke fenomeen dat de Stille Oceaan opwarmt. Verwacht wordt dat de wereldwijde temperatuur verder zal stijgen en dat er meer weerrecords zullen worden gebroken.
Volgens een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in Nature Medicine, zijn er in heel Europa meer dan 60 000 mensen gestorven als gevolg van de hittegolven van vorig jaar. Het sterftecijfer was het hoogst in Italië, Griekenland, Spanje en Portugal. Deze zomer zal het waarschijnlijk nog erger worden. Het Rode Kruis heeft de lokale bevolking en toeristen opgeroepen om uiterst voorzichtig te zijn en aandacht te besteden aan degenen die het meest kwetsbaar zijn voor de hoge temperaturen.
Bron: ESA
