Foto: NASA

Het interplanetair magnetisch veld (IMF) is een deel van het magnetisch veld van de Zon dat in de interplanetaire ruimte wordt geslingerd door de zonnewind. De interplanetaire magnetische veldlijnen zijn zogezegd 'bevroren' in het plasma van de zonnewind. Door de rotatie van de Zon wordt de vorm en de houding van het IMF soms vergeleken met het patroon van watersproeier die in de tuin die ronddraait.

De oorsprong van het interplanetair magnetisch veld (IMF) bevindt zich in de gebieden op de Zon waar de magnetische veldlijnen open zijn. Dit zijn dus plaatsen waar de veldlijnen van de ene regio niet terugkeren naar een verwante regio maar zich eigenlijk virtueel uitstrekken tot in de ruimte. De richting (polariteit) van het veld in de noordelijke hemisfeer van de Zon is omgekeerd aan dat van het veld in de zuidelijke hemisfeer. Bij elke nieuwe zonnecyclus keren deze polen om.

IMF

De heliosferische veldstroom

Langsheen de magnetische evenaar van de Zon lopen de tegengesteld gerichte open veldlijnen parallel aan elkaar en worden deze gescheiden door een dunne veldstroom dat beter gekend als de 'interplanetaire veldstroom' zoals hierboven op de afbeelding is te zien. De veldstroom is licht hellend (door een offset tussen de rotationele en magnetische assen van de zon) en scheefgetrokken (door een quadrupole moment in het magnetisch veld van de Zon) en dus eerder lijkt op een ballerinajurkachtige structuur die zich uitstrekt in de interplanetaire ruimte. Aangezien de Aarde zich soms boven en soms onder de ronddraaiende stroom bevindt, brengt dit periodieke veranderingen in de polariteit van het IMF met zich mee. Deze periodes van alternerende positieve (weg van de Zon) en negatieve (naar de Zon) polariteit zijn gekend als magnetische sectoren.

Het Bz component van het IMF

Het IMF is een vectorquantiteit met drierichtingencomponent, twee van welke (Bx en By) georiënteerd zijn parallel aan de ecliptica. Het derde component, de Bz waarde, staat loodrecht op de ecliptica en wordt aangemaakt door golven en andere verstoringen in de zonnewind. Wanneer het IMF en de geomagnetische veldijnen omgekeerd georiënteerd zijn of niet loodrecht aan elkaar kunnen deze zich niet herverbinden met elkaar wat resulteert in een transfer van energie, massa en momentum van de zonnewindvloed in de magnetosfeer. De sterkste koppeling, met de meest dramatische magnetosferische effecten, gebeuren wanneer het Bz component zuidwaarts is gericht. Het IMF is een zwak veld nabij de Aarde, variërend in sterkte nabij onze planeet van 1 tot 37nT met een gemiddelde waarde van ongeveer 6nT.

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1789

Het gebeurde toen

De Britse astronoom William Herschel ontdekt de Saturnusmaan Mimas die werd genoemd naar een zoon van Gaia uit de Griekse mythologie. Deze maan heeft een diameter van 397 kilometer en wordt gekenmerkt door een grote inslagkrater met een doorsnede van 130 kilometer die genoemd werd naar de ontdekker van deze maan. Mimas' lage dichtheid is een aanwijzing dat de maan voor een groot deel uit bevroren water bestaat, met maar een kleine hoeveelheid gesteenten. Op 1 September 1979 vloog de Amerikaanse ruimtesonde Pioneer 11 op een afstand van 104.263 kilometer langs het oppervlak van Mimas. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

Sociale netwerken