Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Vliegende Vis (Volans).
Algemeen
Volans is een sterrenbeeld dat men kan vinden op het zuidelijk halfrond. Het sterrenbeeld was een van de twaalf sterrenbeelden dat omschreven werd door Peter Dirkszoon Keyser en Frederick de Houtman tussen 1595 en 1597 en verscheen voor het eerst in Johann Bayer's Uranometria in 1603. De huidige naam van het sterrenbeeld is een afkorting van de oorspronkelijke naam Piscis Volans.
Aangrenzende sterrenbeelden
- Carina
- Pictor
- Dorado
- Mensa
- Chamaeleon
Wat zijn de belangrijkste sterren?
In het sterrenbeeld Vliegende Vis kunnen we met een telescoop twee dubbelsterren waarnemen: Gamma Volantis en Epsilon Volantis. Terwijl Gamma Volantis zich op een afstand van 142 lichtjaar van de Zon bevindt, staat Epsilon Volantis op een afstand van 642 lichtjaar van de Zon. Beide dubbelstersystemen hebben een schijnbare helderheid van magnitude 3,8 en 4,4.
Welke andere objecten zijn er te vinden in Volans?
In het sterrenbeeld Vliegende Vis kunnen we geen Messier objecten terugvinden. Toch bezit dit sterrenbeeld enkele hele mooie sterrenstelsels die enkel zichtbaar zijn met grotere telescopen. Eén van deze sterrenstelsels is NGC 2442 dat we ook kennen als het 'Vleeshaakstelsel'. Dit balkspiraalstelsel bevindt zich op een afstand van 50 miljoen lichtjaar van de Aarde en werd op 8 december 1834 ontdekt door de Britse astronoom John Herschel. Dit sterrenstelsel heeft een schijnbare helderheid van magnitude 11,2.Nog een mooi sterrenstelsel dat we kunnen terugvinden in het sterrenbeeld Vliegende Vis is de zogeheten 'Lindsay-Shapley Ring' (AM 0644-741). Dit is een lensvormig sterrenstelsel met een schijnbare helderheid van magnitude 14 dat zich op een afstand van ongeveer 300 miljoen lichtjaar van de Aarde bevindt. Rond de kern van dit stelsel bevindt zich een opvallende ring van materie die vermoedelijk is ontstaan tijdens een botsing met een ander stelsel. De opvallende ringstructuur van dit stelsel heeft een diameter van 150 000 lichtjaar en zal nog ongeveer 300 miljoen jaar blijven uitdijen. Dit bijzondere sterrenstelsel werd in 1960 ontdekt door Eric Landsay en Harlow Shapley. Nog een sterrenstelsel dat we in de Vliegende Vis kunnen terugvinden, is NGC 2397. Dit spiraalvormig stelsel heeft een schijnbare helderheid van magnitude 12,7 en staat op ongeveer 60 miljoen lichtjaar van de Aarde. In de kern van NGC 2397 komen oude rode en gele sterren voor.
De prachtige Lindsay-Shapley Ring - Foto: NASA/ESA
