Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafreshi

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het sterrenbeeld Jachthonden (Canes Venatici).

Mythologie

Dit kleine en minder bekende sterrenbeeld werd in de 17de eeuw geïntroduceerd door Johannes Hevelius die hiermee de leegte tussen de constellaties Grote Hond en Boötes wou opvullen en op afbeeldingen wordt vaak twee jachthonden weergegeven die de Grote Beer achterna zitten. Ondanks dat dit sterrenbeeld zeer laat werd geïntroduceerd in de astronomie hebben de twee helderste sterren, Chara (Alfa) en Asterion (Beta), uit Jachthonden een mythologische afkomst omdat dit de namen waren van twee honden uit de Griekse mythologie en heeft Hevelius zich wellicht hierdoor laten inspireren.

Waar en wanneer vind ik de Jachthonden aan de sterrenhemel?

Dit sterrenbeeld bevindt zich tussen de twee bekende constellaties Grote Hond en Boötes en is het best te observeren in het voorjaar. De helderste ster (Alfa) uit Jachthonden bevindt zich halverwege tussen de helderste ster in Boötes, Arcturus, en de ster Beta uit het sterrenbeeld Grote Beer en is daardoor makkelijk op te sporen.

Canes Venatici

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Grote Beer (Ursa Major)
  • Hoofdhaar van Berenice (Coma Berenices)
  • Ossenhoeder (Boötes)

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit Jachthonden is Alfa en deze ster is eigenlijk een dubbelster waarvan beide componenten een magnitude hebben van 2,9 en 5,6. Alfa wordt soms ook "Cor Caroli" (Hart van Karel) genoemd en hiermee wordt verwezen naar koning Karel II van Engeland uit de 17de eeuw. De tweede helderste ster is Beta die ook wel "Asterion" wordt genoemd, deze heeft magnitude 4,3 en vertoont zeer weinig bijzonderheden. Een meer interessantere ster is Y die een halfregelmatige veranderlijke ster is die in 157 dagen van magnitude 7,4 naar magnitude 10 gaat. Deze prachtige roodgekleurde ster is en koolstofster en wordt hierdoor soms ook "La Superba" genoemd die verwijst naar zijn prachtige kleur.

Welke andere objecten zijn er te vinden in Canes Venatici?

Ook al is dit een minder bekend en kleiner sterrenbeeld toch is dit gebied zeer geliefd bij deep-sky fanaten en amateur astronomen doordat het enkele prachtige objecten bezit die de moeite waard zijn om waar te nemen. Eén van de mooiste van deze objecten is wellicht ook één van de mooiste sterrenstelsels. Dit prachtig sterrenstelsel heeft de naam 'Draaikolknevel' en bevindt zich op een afstand van ongeveer 25 miljoen lichtjaar van de aarde. Deze prachtige spiraalnevel kan men ook terug vinden in de Messier lijst als Messier 51 en bestaat uit één groot spiraalstelsel en een nabijgelegen sterrenstelsel die men NGC 5195 noemt. M51 is met een kleine telescoop al goed zichtbaar als een kleine wazige vlek maar komt het mooist tot uiting met grotere telescopen en is makkelijk terug te vinden links van de ster Alfa. In 1994 en 2005 werden in Messier 51 de twee supernovae SN 1994I en SN 2005cs waargenomen. Naast dit bekende en prachtige spiraalsterrenstelsel bevinden er zich in het sterrenbeeld Jachthonden nog enkele sterrenstelsels waarvan Messier 63 en Messier 94 de bekendste zijn. Beide spiraalstelsels hebben elk een magnitude van 10 en 8 en bevinden zich in de buurt van de Draaikolknevel (Messier 51). Messier 63 kreeg de bijnaam 'Zonnebloemstelsel' werd in 1779 door de Fransman Pierre Méchain ontdekt. In het sterrenbeeld Jachthonden bevindt zich ook een mooie sterrenhoop. Messier 3 is één van de mooiste bolvormige sterrenhopen en bevindt zich op een afstand van 34 000 lichtjaren van ons. Dit deep-sky object is net niet zichtbaar met het blote oog doordat dit object van de 6de magnitude is. Deze bolhoop is een van de grootste en helderste uit zijn soort en bestaat uit ongeveer 500 000 sterren. Met kleinere tot middelgrote telescopen zijn verschillende details van dit object al mooi zichtbaar. Deze bolhoop is terug te vinden in de zuidelijke kant van dit sterrenbeeld.

Het prachtige sterrenstelsel Messier 51 in het sterrenbeeld Jachthonden - Foto: NASA/ESA

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1974

Het gebeurde toen

De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken