Heb je ooit geprobeerd astrofotografie met een smartphone te doen of door een foto van de nachtelijke hemel te maken met alleen je mobieltje? De meeste mensen denken dat je voor dergelijke ongelooflijke beelden van de sterrenhemel, de melkweg of het noorderlicht een van de beste camera's voor astrofotografie, een statief en dure lenzen nodig hebt. Tot voor kort was dat ook zo, maar dankzij de vooruitgang van de camera's en bijhorende software van smartphones ligt de sterrenhemel nu eindelijk binnen handbereik voor iedereen. Leer er aan de hand van dit artikel alles over!
Als je objecten aan de nachtelijke hemel wil fotograferen, of het nu het poollicht of de Melkweg is, denk er dan aan om een statiefadapter voor je telefoon te kopen, of hem ergens stabiel te laten op rusten. Alle groothoekbeelden van de nachtelijke hemel vereisen foto's met een lange belichtingstijd. Dat betekent dat je je smartphone zeer stil moet houden of deze best ergens aan vastmaken zoals een statief. Je hoeft hier niet veel geld uit te geven; een goedkoop, klein statief en een smartphonehouder voldoen al prima. Enkele bekende fabrikanten van statieven zijn Peak Design, Manfrotto of Benro. Wanneer je uw smartphone hebt vastgemaakt aan een statief of ander bevestigingsmiddel denk er dan aan dat de minste trilling kan zorgen voor onscherpe beelden. Gebruik daarom een Bluetooth-afstandsbediening, de zelfontspannerfunctie of de spraakassistent van je smartphone zodat je je smartphone niet fysiek hoeft aan te raken om een foto te maken.
De betere en duurdere smartphones beschikken over een zogeheten 'nachtmodus' waarmee je prachtige foto's kan maken bij weinig licht zoals een zonsondergang. De 'nachtmodus' wordt bij smartphones automatisch ingeschakeld wanneer de sensor van de camera een gebrek aan licht detecteert. Smartphones met 'nachtmodus' bieden meestal ook handmatige instellingen waarbij je de ISO en sluitertijd zelf kan instellen. Wil je de sterrenhemel of de melkweg fotograferen met je smartphone dan zal je net zoals bij een echte camera een sluitertijd van tussen de 10 en 20 seconden moeten gebruiken en het diafragma van de camera zo wijdt mogelijk moeten instellen (kleinste f-getal). Daarnaast zal je de ISO-waarde moeten verhogen naar bijvoorbeeld ISO 1600 zodat de sensor van de camera veel meer licht kan opvangen. Als uw smartphone dat niet kan of als je nog meer wil instellen, zijn er veel apps die dit wel aanbieden en waarmee je foto's ook in RAW-formaat kan maken. Zo is Camera+ een zeer populaire en bekende app voor iOS gebruikers en is Camera FV-5 een zeer goede app voor Google Android gebruikers. Bij de duurdere smartphones kan je instellen of gemaakte foto's worden opgeslagen in RAW-formaat. Voor astrofotografie wordt dit uiteraard sterk aangereden aangezien je met een RAW-bestand veel meer mogelijkheden hebt op vlak van nabewerking zoals het aanpassen van kleuren of het wegwerken van ruis.
Foto van poollicht in Zweden gemaakt met een Samsung A52 - Foto: Stijn Vanderheiden
Vandaag de dag bestaan er ook opzetstukjes of adapters waarmee je een smartphone kan vastmaken aan het objectief of de objectiefhouder van een echte telescoop. Hierdoor kan je met uw smartphone prachtige detail foto's maken van kraters op de maan of van planeten zoals Mars en Jupiter. Een andere mooie toepassing is het maken van foto's van sterrensporen (startrails) met je smartphone. De betere smartphones hebben ondertussen al een ingebouwde 'startrails' modus waarmee het mogelijk is foto's te maken van sterrensporen door een hele reeks foto's te maken. Doordat de aarde draait en de smartphone een hele reeks foto's maakt van de sterrenhemel met lange sluitertijden die gebundeld worden, gaat het lijken alsof de sterren bewegen doordat ze 'sporen' vertonen. Een handige app hiervoor voor Google Android en iOS gebruikers is NightCap Camera! Waarvoor je een smartphone ook goed kan gebruiken, is voor het fotograferen van de sterrenbeelden. Vaak zijn dit de helderste sterren in regio's met lichtpollutie en zijn deze ook makkelijk herkenbaar aan de sterrenhemel. Zo kan je de sterrenbeelden Orion, Grote Beer of Leeuw perfect fotograferen met een smartphone.
Het sterrenbeeld Orion gefotografeerd met een Samsung A52 - Foto: Stijn Vanderheiden
Het spreekt uiteraard voor zich dat je uzelf steeds moet begeven naar een zo donker mogelijke locatie wanneer je foto's van de sterrenhemel, de melkweg of van poollicht wil maken met je smartphone. Ook een halve of volle maan zorgt voor heel wat lichtpollutie dus maak je best foto's van de sterrenhemel in de periode rond een nieuwe maan. Meer info hierover kan je terugvinden in onze handige maankalender! Zoals met de meeste astrofotografie bezigheden, zullen uw vaardigheden uiteraard verbeteren door oefening. Wees niet teleurgesteld als je eerste beelden niet overeenkomen met de beelden die je online ziet. Experimenteer met verschillende apps en weet dat dezelfde technieken van nacht tot nacht betere (of soms slechtere) resultaten kunnen opleveren.