Het Amerikaanse Manned Orbital Laboratory programma (kortweg MOL genoemd) was een onderdeel van het US Air Force Manned Spaceflight programma dat officieel als doel had de rol van militaire astronauten in de ruimte te gaan bestuderen. Het werd bekend gemaakt aan het grote publiek door Secretary of Defense McNamara dezelfde dag dat het X-20 Dyna-Sour programma werd geannuleerd (X-20 Dyna-Sour was een ruimteveer ontworpen door de US Air Force) op 10 december 1963.
MOL kreeg als codenaam Dorian en had als doel een ruimtestation met laboratorium in een baan om de Aarde te brengen voor spionage en militaire doeleinden. Het MOL programma werd ontworpen tijdens de hoogdagen van de Koude Oorlog en MOL moest dan ook het Amerikaanse antwoord worden op het Soviet Salyut ruimtestationprogramma. Dit hele project was een onderdeel van het bemande Amerikaanse Gemini programma doordat dezelfde Gemini ruimtecapsules zou worden ingezet voor het MOL project. De Gemini capsule zou gemonteerd worden op een ruimtestation die zich op de bovenste trap van een Titan IIIC raket bevond. Dit ruimtestationmaakte ook deel uit van de derde trap van de Titan IIIC raket. Het MOL ruimtestation zelf was een cilindervormig laboratorium dat een lengte had van 21,9 meter, een diameter van 3 meter en een gewicht van 14,4 ton. Wanneer de Titan IIIC raket deze module in een baan om de Aarde zou hebben gebracht zou het aan een missie beginnen van ongeveer 40 dagen waarna de bemanning, die bestond uit 2 astronauten, veilig naar Aarde zou terugkeren met hun Gemini capsule.
De MOL capsule zelf beschikte over een werkruimte van 11,3 m³ en kon ongeveer 2,7 ton aan vracht meenemen. Op 3 november 1966 werd voor het eerst een onbemande MOL capsule met Gemini capsule gelanceerd vanop Cape Canaveral. De Gemini capsule maakte een ruimtevlucht van 33 minuten en de MOL capsule bleef in een baan om de Aarde en plaatste drie kleinere satellieten in orbit. Eén van de belangrijkste reden waarom deze testvlucht werd gehouden, was het testen van het toegangsluik dat gebouwd werd in het hitteschild van de Gemini capsule en dat de astronauten toegang moest bieden tot laboratorium. Tijdens deze eerste vlucht bleken alle systemen en onderdelen goed te werken. De onbemande Gemini capsule landde veilig in de Atlantische Oceaan.
Lancering van de onbemande MOL capsule op 3 november 1966.
De US Air Force beschikte over 14 astronauten die deel uit maakten van het MOL programma. De eerste bemande vlucht (MOL-3) zou plaatsgevonden hebben op 1 februari 1972 en zou wellicht 30 dagen hebben geduurd. Een tweede bemande vlucht (MOL-4) zou dan plaatsgevonden hebben op 1 november 1972, een derde (MOL-5) op 1 augustus 173, vierde (MOL-6) op 1 mei 1974 en vijfde (MOL-7) op 1 februari 1975. De onbemande MOL testvluchten zouden plaats vinden vanop Cape Canaveral. De bemande vluchten zouden allemaal vanop de militaire lanceerbasis Vandenberg, die gelegen is aan de westkust van Amerika, hebben plaatsgevonden. Op 10 juni 1969 werd het hele MOL programma uiteindelijk geannuleerd door het Department Of Defence wegens te hoge kosten (op dit punt kostte het programma al 1,3 miljard dollar en het algemene budget voor het MOL programma was 3 miljard dollar). Zeven van de 14 astronauten uit het MOL programma werden overgeplaatst naar NASA waaronder Truly, Bobbko, Crippen, Fullerton, Hartsfield en Overmyer. Het exacte doel van dit hele programma en de experimenten die het aan boord had, is nooit door de US Air Force bekend gemaakt maar zeker is wel dat alle MOL capsules verschillende soorten radars aan boord hadden en hoge resolutie camera’s die later zouden opnieuw gebruikt worden voor de Amerikaanse KH-11 spionage satellieten.
De 14 MOL astronauten.
