Op dinsdag 16 juli 2019, exact 50 jaar na de start van de Apollo miste naar de maan, kunnen we in België en Nederland een gedeeltelijke maansverduistering zien. Indien de bewolking geen spelbreker is, kunnen we de maan dan zien alsof er een hap is uitgenomen. Doordat dit geen totale maansverduistering is, zal de maan tijdens deze gedeeltelijke verduistering niet rood kleuren. Om deze gedeeltelijke maansverduistering het best zien, heb je vrij zicht naar het zuidoosten nodig.
In de nacht van 16 op 17 juli 2019 is het Volle Maan en staat de Aarde op dat moment tussen de Zon en onze trouwe buur. In tegenstelling tot bij een zonsverduistering, is een maansverduistering in een zeer groot gebied zichtbaar. Op elke plek van de aarde waar de maan boven de horizon staat, kan men genieten van dit verschijnsel. Tijdens deze gedeeltelijke maansverduistering komt de maan om 21u48 op. Op dat moment is de beginfase van de verduistering al ongeveer een uur bezig. Het hoogtepunt van deze gedeeltelijke maansverduistering is rond 23u30. Op dat moment zal de maan zich maar 10 graden boven de horizon bevinden waardoor vrij zicht op de horizon nodig is. Enkele uren later, om 02u20, is de verduistering voorbij en zien de maan terug zoals we deze altijd zien bij volle maan. Om deze gedeeltelijke maansverduistering het best waar te nemen, zoek je best een donkere plek op waar je vrij zicht hebt naar het zuidoosten. Een verrekijker of telescoop is altijd handig om naar de maan te kijken maar een verduistering kan je ook al mooi waarnemen met het blote oog. Doordat de maan tijdens deze gedeeltelijke maansverduistering nog vrij laag aan de horizon zal staan, zal deze groter lijken. Dit is een optische illusie dat we ook kunnen zien zien bij zonsopkomst of zonsondergang. De eerstvolgende gedeeltelijke maansverduistering zal pas op 19 november 2021 waar te nemen zijn.
Wat is een maansverduistering?
Een maansverduistering is een astronomisch fenomeen dat plaatsvindt wanneer de Zon, de Aarde en de Maan zich op één lijn bevinden met de Aarde in het midden. Normaal weerkaatst de maan het zonlicht terug naar de Aarde maar tijdens een maansverduistering kan de Maan geen zonlicht opvangen omdat de Aarde in de weg staat. Het zonlicht dat zich op dat moment door de aardatmosfeer doordringt, kleurt rood waardoor op de maan een rode gloed te zien is. Maansverduisteringen doen zich enkel voor tijdens volle maan maar niet tijdens elke volle maan. De baan van de Maan helt ongeveer 5,1° ten opzichte van het vlak waarin de Aarde om de zon draait, ook wel de ecliptica genoemd, en hierdoor kan een maansverduistering enkel maar plaatsvinden als de Maan zich in één van de twee punten bevindt waar het baanvlak de ecliptica snijdt. Zonsverduisteringen zijn meestal maar in een klein gebied op Aarde zichtbaar maar maansverduisteringen zijn daarentegen waarneembaar vanop elke plek waar de Maan te zien is. Tijdens een maansverduistering doet zich op de Maan een zonsverduistering voor. Niet alle maansverduisteringen zijn dezelfde.
Er bestaan drie soorten: de totale, gedeeltelijke en de maansverduistering in de bijschaduw. Bij een totale maansverduistering is de Maan volledig zichtbaar en kleurt deze rood of donkerbruin afhankelijk van de hoeveelheid stof er zich in de atmosfeer van de Aarde bevindt. Tijdens dit fenomeen zal de Maan door de kernschaduw (de umbra) van de Aarde gaan en wanneer deze slechts door een gedeelte van de umbra gaat, spreken we van een gedeeltelijke maansverduistering. Bij een maansverduistering in de bijschaduw vermindert de intensiteit van het volle maanlicht een beetje maar dit is in de praktijk nauwelijks waarneembaar.
