Er is een onverwachte 'hittegolf' van 700 graden Celsius ontdekt die zich over 130.000 kilometer (10 aardediameters) in de atmosfeer van Jupiter uitstrekt. James O'Donoghue van het Japanse lucht- en ruimtevaartagentschap (JAXA) heeft de resultaten gepresenteerd op het Europlanet Science Congress (EPSC) 2022 in Granada. De atmosfeer van Jupiter, beroemd om zijn karakteristieke veelkleurige wervelingen, is ook onverwacht heet: hij is zelfs honderden graden heter dan modellen voorspellen.
Door zijn baanafstand van miljoenen kilometers van de zon ontvangt de reuzenplaneet minder dan 4% van de hoeveelheid zonlicht dan de aarde, en zijn bovenste atmosfeer zou theoretisch een ijskoude -70 graden Celsius moeten zijn. In plaats daarvan worden de wolkentoppen overal gemeten op meer dan 400 graden Celsius. "Vorig jaar hebben wij de eerste kaarten van Jupiters bovenste atmosfeer gemaakt - en gepresenteerd op EPSC2021 - waarmee de dominante warmtebronnen kunnen worden geïdentificeerd," aldus Dr. O'Donoghue. "Dankzij deze kaarten toonden we aan dat Jupiters poollicht een mogelijk mechanisme was dat deze temperaturen kon verklaren." Net als de aarde heeft Jupiter last van poollicht als gevolg van de zonnewind. Maar terwijl het poollicht op aarde van voorbijgaande aard is en alleen optreedt wanneer de zonneactiviteit intens is, is het poollicht op Jupiter permanent en van variabele intensiteit. De krachtige aurora's kunnen het gebied rond de polen tot meer dan 700 graden Celsius verhitten, en mondiale winden kunnen de warmte over Jupiter verspreiden.
Bij nader onderzoek van hun gegevens ontdekten dr. O'Donoghue en zijn team de spectaculaire "hittegolf" net onder het noordelijke poollicht en stelden zij vast dat deze zich met een snelheid van duizenden kilometers per uur in de richting van de evenaar bewoog. De hittegolf werd waarschijnlijk veroorzaakt door een puls van versterkt zonnewindplasma die insloeg op Jupiters magnetisch veld, waardoor de poollichtverwarming toenam en hete gassen uitzetten en zich naar de evenaar verspreidden.
"Hoewel het poollicht voortdurend warmte afgeeft aan de rest van de planeet, vormen deze 'hittegolven' een extra, belangrijke energiebron," voegde dr. O'Donoghue eraan toe. "Deze bevindingen dragen bij tot onze kennis van het weer en het klimaat in de bovenste atmosfeer van Jupiter en zijn een grote hulp bij het oplossen van het probleem van de 'energiecrisis' die het onderzoek naar reuzenplaneten parten speelt."
Over het Europlanet Science Congress (EPSC)
Het Europlanet Science Congress, voorheen het European Planetary Science Congress, is de jaarlijkse bijeenkomst van de Europlanet Society. Met een staat van dienst van 16 jaar en een regelmatige opkomst van ongeveer 1000 deelnemers is het EPSC de grootste planetaire wetenschappelijke bijeenkomst in Europa. Het beslaat het hele spectrum van de planeetwetenschappen met een uitgebreide mix van lezingen, workshops en postersessies en biedt een unieke ruimte voor netwerken en uitwisseling van ervaringen.
Over Europlanet
Sinds 2005 biedt Europlanet Europa's planetaire wetenschappelijke gemeenschap een platform om ideeën en personeel uit te wisselen, onderzoeksinstrumenten, gegevens en faciliteiten te delen, belangrijke wetenschappelijke doelstellingen voor de toekomst vast te stellen en belanghebbenden, beleidsmakers en Europese burgers bij de planetaire wetenschap te betrekken. De Europlanet 2024 Research Infrastructure (RI) heeft financiering ontvangen van het Horizon 2020-programma voor onderzoek en innovatie van de Europese Unie in het kader van subsidieovereenkomst nr. 871149 om toegang te bieden tot ultramoderne onderzoeksfaciliteiten en een mechanisme om de Europese planetaire wetenschapsgemeenschap te coördineren. De Europlanet Society bevordert de vooruitgang van de Europese planetaire wetenschap en aanverwante gebieden ten behoeve van de gemeenschap en staat open voor individuele en organisatorische leden. De Europlanet Society is de moederorganisatie van het Europlanet Science Congress (EPSC).
Bron: Europlanet Society
