Toon items op tag: sterrenkunde

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Nederlandse leiding heeft een jonge ster in beeld waarbij de omringende stofschijf nog steeds gevoerd wordt vanuit de omgeving. Dit verschijnsel rond de ster SU Aur kan verklaren waarom zoveel exoplaneten niet netjes uitgelijnd zijn met hun ster. De foto is uitgeroepen tot foto van de week van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO). Het bijbehorende onderzoek verschijnt in Astrophysical Journal Letters.

Een van de eigenschappen die een planeet geschikt maakt voor leven is de aanwezigheid van een weersysteem. Exoplaneten staan te ver weg om zoiets te zien, maar astronomen kunnen wel zoeken naar stoffen in de atmosfeer die een weersysteem mogelijk maken. Onderzoekers van SRON en de RUG hebben nu op exoplaneet WASP-31b een indicatie gevonden voor chroomhydride, dat bij de betreffende temperatuur en druk op de grens zit tussen vloeistof en gas. 

Met behulp van een combinatie van telescopen, waaronder de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), hebben astronomen een stelsel van zes exoplaneten ontdekt, waarvan er vijf in een bijzonder ritme om hun moederster cirkelen. De onderzoekers denken dat het stelsel belangrijke aanwijzingen kan verschaffen over de manier waarop planeten, waaronder die in ons eigen zonnestelsel, ontstaan en evolueren.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Nederlandse leiding heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen. Het team van wetenschappers deed de ontdekking in de tijd die bouwers en bedenkers van een astronomisch instrument krijgen als beloning voor hun werk. Ze publiceren hun bevindingen binnenkort in het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Eén van de moeilijkste zaken in de sterrenkunde is ongetwijfeld afstanden schatten en uitleggen tussen hemelobjecten zoals de sterren of de maan. Een goede oplossing hiervoor is hoeken bepalen zoals bijvoorbeeld de hoek van de horizon tot aan het zenit (het punt aan de sterrenhemel boven je hoofd) die 90 graden bedraagt. Om deze hoekdiameters eenvoudig en snel te kunnen inschatten, gebruiken amateurastronomen hiervoor hun hand en/of vingers als meetlat. Leer aan de hand van dit artikel alles over eenvoudig hoeken meten aan de sterrenhemel met behulp van de handtechniek. 

Nieuwe waarnemingen met de Atacama Cosmology Telescope (ACT) in het noorden van Chili hebben aangetoond dat het heelal 13,77 miljard jaar oud is. Dit resultaat komt overeen met eerdere onderzoeken van de Europese satelliet Planck die tussen 2009 en 2013 de kosmische achtergrondstraling bestudeerde. Ondanks deze nieuwe resultaten blijft de discussie over de leeftijd bestaan aangezien deze gegevens niet overeen komen met metingen die eerder gemaakt werden met behulp van de Hubble ruimtetelescoop. 

Indien de winterwolken geen spelbreker zijn, kunnen we de volgende dagen een bijzonder fenomeen waarnemen aan de sterrenhemel. Zo vindt er een zogeheten conjunctie plaats tussen de planeten Jupiter en Saturnus die maar elke twintig jaar te zien is. Tijdens dit fenomeen lijkt het, vanaf de aarde gezien, alsof de planeten Jupiter en Saturnus bijna tegen elkaar staan aan de sterrenhemel en op deze manier één helder lichtpunt vormen. 

De maand december is niet enkel gekend om Kerstmis of oudejaarsavond maar het is ook de maand waarin we kunnen genieten van de prachtige Geminiden meteorenzwerm die we in de volksmond ook wel kennen als 'vallende sterren'. Onder kenners worden de Geminiden meteoren omschreven als één van de actiefste zwermen en ook één mooiste jaarlijks terugkerende meteorenzwermen die het zeker waard zijn om de koude nachten even te trotseren. Elk jaar zijn deze meteoren, ook gekend in de volksmond als 'vallende sterren', te zien tussen 9 en 19 december. Het hoogtepunt van deze jaarlijks terugkerende meteorenzwerm vindt dit jaar plaats op zondag 13 december omstreeks 23u00 Belgische tijd en de omstandigheden zijn bijzonder gunstig!

De Amerikaanse National Science Foundation heeft bekend gemaakt dat de beroemde Arecibo-radioschotel gesloopt wordt. De schade die de radioschotel heeft opgelopen als gevolg van verschillende stormen en orkanen blijkt te groot te zijn om nog te herstellen. De iconische Arecibo-radioschotel bevindt zich in een komvormig dal op het Caribische eiland Puerto Rico en was tussen 1963 en 2016 de grootste enkelvoudige radioschotel ter wereld. Deze bijzondere radiotelescoop werd wereldberoemd doordat de site verschillende keren als decor diende voor diverse film-, game-, en televisieproducties waaronder de James Bond film 'Golden Eye'.

Een team van astronomen onder leiding van SRON heeft tien keer meer hyperlumineuze sterrenstelsels waargenomen in het infrarood dan sterren kunnen produceren volgens theoretische modellen. Als de theorie klopt, kunnen sterren dus niet in hun eentje de helderheid voor hun rekening nemen van de helderste infraroodsterrenstelsels. Publicatie in een speciale editie van Astronomy & Astrophysics.