Toon items op tag: sterrenkunde

Een internationaal team van onderzoekers met Nederlandse sterrenkundigen heeft met waarnemingen en modellen laten zien dat de tot nu toe slecht begrepen grote verscheidenheid in de structuur van sterrenwinden komt door begeleidende sterren of door grote exoplaneten. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in het vakblad Science.

Een team van astronomen heeft het eerste directe bewijs gevonden dat groepjes sterren hun planeet-vormende schijf aan flarden kunnen scheuren. Het resultaat is een kromgetrokken schijf met gekantelde ringen. Dit nieuwe onderzoek wijst erop dat zich in de gekantelde ringen rond meervoudige sterren exotische planeten, vergelijkbaar met Tatooine in de Star Wars-films, kunnen vormen.

Wetenschappers hebben met behulp van een nieuwe 'machine learning'-algoritme het bestaan van maar liefst vijftig nieuwe exoplaneten kunnen bevestigen. De 'machine learning' techniek betekent zoveel als 'machinaal leren' en is een techniek waarmee computers op zoek gaan naar specifieke patronen in meetgegevens. Het nieuwe algoritme werd ontwikkeld door wetenschappers van de universiteit van Warwick en zal in de toekomst ook gebruikt worden om meetgegevens afkomstig van bestaande ruimtetelescopen te analyseren.

Waarnemingen met de bekende Hubble Space Telescope hebben aangetoond dat de onverwachte helderheidsafname van de ster Betelgeuze, afgelopen winter, wellicht is veroorzaakt doordat de ster een enorme hoeveelheid heet materiaal de ruimte heeft ingeblazen. Deze dramatische uitbarsting veroorzaakte een wolk van donker stof die de helderheid van deze ster, gezien vanaf de aarde, verminderde. 

Astronomen die gebruikmaken van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), waar de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) partner in is, hebben een extreem ver en dus zeer jong sterrenstelsel ontdekt dat verrassend veel op onze Melkweg lijkt. Het stelsel is zo ver weg dat zijn licht er meer dan 12 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken: we zien het zoals het was toen het heelal nog maar 1,4 miljard jaar oud was. Het is ook verrassend ordelijk, wat in strijd is met de theorie dat alle sterrenstelsels in het vroege heelal turbulent en instabiel waren. Deze onverwachte ontdekking stelt ons begrip van hoe sterrenstelsels ontstaan op de proef en levert nieuwe inzichten op over het verleden van ons heelal.

De maand augustus is voor veel amateur-sterrenkundigen en liefhebbers van hemelverschijnselen een hoogmaand aangezien we in deze maand één van de mooiste zogenaamde 'sterrenregens' te zien krijgen. Elk jaar doorkruist de Aarde in de maand augustus de baan van de komeet Swift-Tuttle wat leidt tot de prachtige Perseïden meteorenzwerm die we in de volksmond ook kennen als 'vallende sterren'. Dit is dus de perfecte periode om een 'wens' te doen of om vanuit lichtstoel in je tuin tientallen meteoren waar te nemen!

Nieuwe resultaten van de Kilo-Degree Survey (KiDS) tonen aan dat het heelal bijna 10 procent homogener is dan het kosmologisch standaardmodel (L-CDM) voorspelt. De nieuwe KiDS-kaart is gemaakt met de deels Nederlandse OmegaCAM op ESO’s VLT Survey Telescope op Cerro Paranal in Noord-Chili. Een internationaal team van astronomen van onder meer de Universiteit Leiden heeft het KiDS-1000-resultaat beschreven in vijf artikelen waarvan de laatste drie op 31 juli 2020 online zijn verschenen.

Met zijn symmetrische uiterlijk, prachtige kleuren en subtiele patronen doet deze bel van gas, die bekendstaat als NGC 2899, denken aan een vlinder die langs de hemel fladdert. Het object, hier op een nieuwe opname van ESO’s Very Large Telescope (VLT), is nooit eerder zo gedetailleerd in beeld gebracht. Zelfs de zwakke randen van deze zogeheten planetaire nevel, die zich als een waas over de achtergrondsterren uitstrekken, zijn te zien.

Een internationaal team van sterrenkundigen, onder wie Amina Helmi (Rijksuniversiteit Groningen), heeft de zesde en laatste database van de RAVE-survey vrijgegeven met spectroscopische gegevens van een half miljoen sterren in de Melkweg. Uit de gegevens kunnen astronomen onder meer temperaturen en samenstellingen van sterren afleiden. RAVE was een van de eerste grote projecten die systematisch de hemel afspeurden.

De Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft de allereerste opname gemaakt van een jonge, zonachtige ster die in het gezelschap is van twee reuzenplaneten. Opnamen van stelsels met meerdere exoplaneten zijn heel zeldzaam en tot nu toe hadden astronomen bij een ster die vergelijkbaar is met de zon nooit meer dan één planeet rechtstreeks waargenomen. De nieuwe waarnemingen kunnen astronomen helpen begrijpen hoe de planeten rond onze eigen zon zijn gevormd en geëvolueerd.