De derde Copernicus Sentinel-1 satelliet is vorige week succesvol gelanceerd met een Europese Vega-C raket vanaf het Europese lanceerbasis in Frans Guyana. Sentinel-1C bouwt voort op de nalatenschap van zijn voorgangers en levert radarbeelden met hoge resolutie om het veranderende milieu op aarde te monitoren, een breed scala aan toepassingen te ondersteunen en wetenschappelijk onderzoek te bevorderen. Daarnaast biedt Sentinel-1C nieuwe mogelijkheden voor het detecteren en monitoren van maritiem verkeer.
Belangrijke Europese lancering
Sentinel-1C werd op 5 december 2024 succesvol in een baan om de aarde gebracht en steeg op aan boord van Vega-C om 22.20 uur CET. De lancering verliep soepel: de raket bereikte de ruimte in acht minuten en liet Sentinel-1C om ongeveer 00:04 uur CET los. De missie van de draagraket, VV25 genaamd, is een terugkeer naar de vlucht voor Vega-C, Europa's lichtgewicht raket met hoge prestaties, en markeert de herstart van de commerciële routineactiviteiten voor de nieuwe draagraket. Om 00:12 CET kwam ESA in contact met de satelliet en bevestigde dat deze veilig in een baan om de aarde was. Directeur-generaal Josef Aschbacher van ESA zei: “Vandaag werden op één moment twee grote Europese successen gecombineerd: de derde lancering van een Sentinel-1 satelliet en de derde lancering van Vega-C, die een triomfantelijke terugkeer naar vorm markeren voor beide Europese vlaggenschipprojecten. Het was spannend en ontroerend om de mix van de Europese lanceerders- en Copernicus-gemeenschap en -teams te zien die elkaar aanmoedigden in ware Team Europe-vorm. “Met de lancering van Sentinel-1C in een baan om de aarde zet ESA een erfenis voort van standvastige Sentinels die de aarde beschermen en illustreert het waarom Europa beveiligde vluchten nodig heeft: omdat wat we naar de ruimte sturen voordelen biedt voor de aarde, en het begint allemaal met een lancering.”
Toni Tolker-Nielsen, directeur ruimtetransport van ESA, zei: “De lancering van vandaag is een cruciale stap voorwaarts en bevestigt de onafhankelijke toegang van Europa tot de ruimte. Met Vega-C terug in de lucht en de eerste lancering van Ariane 6 in juli, zijn we op de goede weg naar de toekomst en ik prijs alle hardwerkende teams in heel Europa en zijn ruimtehaven die onvermoeibaar hebben gewerkt om dit succes te bereiken.” ESA's directeur van aardobservatieprogramma's Simonetta Cheli voegde hieraan toe: “We zijn verheugd om de lancering van Sentinel-1C te vieren, een voorbeeld van het duurzame partnerschap tussen ESA en de Europese Commissie. De missie speelt een cruciale rol bij de aanpak van mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering en rampenbestrijding, en zorgt tegelijkertijd voor de continuïteit van vitale radargegevens voor het monitoren van het land, de oceanen en het ijs op aarde. “Nu Sentinel-1C met succes in een baan om de aarde is gebracht en Vega-C weer vliegt, blijft Europa zijn leiderschap in de ruimte tonen en tastbare voordelen voor de aarde bieden door middel van geavanceerde technologie en samenwerking.”
Foto: ESA/CNES/Arianespace
Sentinel-1C
De Sentinel-1-missie, de eerste in de Copernicus-familie, is gebaseerd op een constellatie van twee identieke satellieten die in dezelfde baan vliegen, maar 180° uit elkaar, om de wereldwijde dekking en gegevenslevering voor Copernicus, de aardobservatiecomponent van het ruimtevaartprogramma van de EU, te optimaliseren. Sentinel-1A was de eerste satelliet in de reeks, gelanceerd in april 2014, gevolgd door de lancering van Sentinel-1B in 2016. De missie van Sentinel-1B eindigde in augustus 2022 na een technische storing waardoor de satelliet geen gegevens kon verzamelen. De satelliet is met succes gede-orbitreerd en zal binnen 25 jaar weer terugkeren in de atmosfeer van de aarde. Sentinel-1C zal, samen met zijn broer en zus Sentinel-1A, het volledige potentieel van de missie als constellatie met twee satellieten herstellen. Sentinel-1A wordt later volgend jaar vervangen door Sentinel-1D. De ambitieuze Copernicus Sentinel-1-missie, uitgerust met geavanceerde radartechnologie die dag en nacht onder alle weersomstandigheden beelden van het aardoppervlak levert, heeft de lat voor ruimteradar hoger gelegd. Sentinel-1 is uitgerust met een C-band instrument voor synthetische apertuurradar (SAR), waarmee het hogeresolutiebeelden van het aardoppervlak kan vastleggen.
Sentinel-1 gegevens dragen bij aan tal van Copernicus diensten en toepassingen, waaronder Arctische zee-ijs monitoring, ijsberg tracking, routinematige zee-ijs kartering en gletsjer-snelheidsmetingen. Het speelt ook een vitale rol bij maritiem toezicht, zoals het opsporen van olievlekken, het volgen van schepen voor maritieme veiligheid en het monitoren van illegale visserij-activiteiten. Daarnaast wordt het veel gebruikt voor het observeren van bodemvervorming veroorzaakt door verzakkingen, aardbevingen en vulkanische activiteit, en voor het in kaart brengen van bossen, water en bodemvoorraden. De missie is cruciaal voor het ondersteunen van humanitaire hulp en het reageren op crises wereldwijd. Sentinel-1C en Sentinel-1D introduceren nieuwe mogelijkheden voor het detecteren en monitoren van maritiem verkeer dankzij hun geïntegreerde automatische identificatiesysteem (AIS). Dit systeem bestaat uit vier antennes aan boord en optimaliseert het opvangen van door schepen uitgezonden signalen, die cruciale details bevatten zoals de identiteit van het schip, de locatie en de vaarrichting, waardoor het mogelijk is om het schip nauwkeurig te volgen.
Sentinel-1-gegevens zijn gratis beschikbaar via het Copernicus Data Space Ecosystem, dat directe toegang biedt tot een breed scala aan gegevens van zowel de Copernicus Sentinel-missies als de Copernicus Bijdragende Missies. De Sentinel-1-missie is het resultaat van nauwe samenwerking tussen ESA, de Europese Commissie, de industrie, dienstverleners en gebruikers van gegevens. Het is ontworpen en gebouwd door een consortium van meer dan 70 bedrijven onder leiding van Thales Alenia Space en Airbus Defence and Space en is een uitstekend voorbeeld van de technologische uitmuntendheid van Europa.
Vega-C: Europa's lichtgewicht raket
De Europese Vega-C raket kan 2300 kg de ruimte in lanceren, zoals kleine wetenschappelijke en aardobservatieruimtetuigen. De 35 m hoge Vega-C weegt 210 ton op het lanceerplatform en bereikt de ruimte met drie trappen die worden aangedreven door vaste brandstoffen, voordat de vierde trap met vloeibare brandstoffen het overneemt voor de precieze plaatsing van satellieten in hun gewenste baan rond de aarde. Vega-C is de evolutie van de Vega-raketfamilie en levert betere prestaties, een groter laadvolume en een betere concurrentiepositie. Als aanvulling op de Ariane-familie om alle soorten nuttige ladingen in hun gewenste banen te lanceren, zorgt Vega-C ervoor dat Europa veelzijdige en onafhankelijke toegang tot de ruimte heeft. ESA is eigenaar van het Vega-C programma en werkt samen met Avio als hoofdaannemer en ontwerpautoriteit. Arianespace was de aanbieder van lanceringsdiensten voor Sentinel-1C. Deze lancering markeert de terugkeer van Vega-C naar de ruimte, een belangrijke stap in het herstel van de onafhankelijke toegang van Europa tot de ruimte. De eerste commerciële vlucht in december 2022 mislukte door een probleem met de straalpijp van de Zefiro-40 motor. Sindsdien is er een verbeterde straalpijp ontworpen en gebouwd en de volledige Zefiro-40 trap heeft twee succesvolle ontbrandingstests ondergaan, in mei en oktober 2024, die aantoonden dat de motor betrouwbaar kan presteren onder verschillende drukomstandigheden en brandduur. Deze tests bevestigden dat de motor er klaar voor was en maakten de weg vrij voor de vlucht van Vega-C met Sentinel-1C.
