Het zee-ijs aan de boven- en onderkant van de planeet is in 2024 verder afgenomen. In de wateren rond Antarctica daalde de ijsbedekking voor het derde jaar op rij tot een bijna historisch dieptepunt. Het terugkerende verlies wijst op een verschuiving op lange termijn in de omstandigheden in de Zuidelijke Oceaan, waarschijnlijk als gevolg van de wereldwijde klimaatverandering, volgens wetenschappers van NASA en het National Snow and Ice Data Center. Ondertussen lijkt de 46-jarige trend van krimpend en dunner wordend ijs in de Noordelijke IJszee niet te keren.
ESA's Gaia ruimtetelescoop heeft de geschiedenis van ons sterrenstelsel verder ontrafeld en twee verrassende stromen van sterren ontdekt die meer dan 12 miljard jaar geleden werden gevormd en in elkaar overvloeiden. De twee stromen, Shakti en Shiva genaamd, hebben geholpen bij de vorming van de jonge Melkweg. Ze zijn allebei zo oud dat ze waarschijnlijk zelfs eerder zijn gevormd dan de oudste delen van de spiraalarmen en -schijf van ons huidige sterrenstelsel.
Astronomen hebben het grootste volume ooit van het heelal in kaart gebracht met een nieuwe kaart van actieve superzware zwarte gaten in het centrum van sterrenstelsels. Deze zwarte gaten, quasars genaamd, zijn ironisch genoeg een van de helderste objecten in het heelal. De nieuwe kaart registreert de locatie van ongeveer 1,3 miljoen quasars in ruimte en tijd, waarvan de verste helder schenen toen het heelal nog maar 1,5 miljard jaar oud was (ter vergelijking: het heelal is nu 13,7 miljard jaar oud).
De reuzenplaneet Jupiter, in al zijn glorie, wordt opnieuw bekeken door NASA's Hubble-ruimtetelescoop op deze nieuwste foto's, gemaakt op 5-6 januari 2024, van beide zijden van de planeet. Hubble monitort Jupiter en de andere planeten van het buitenste zonnestelsel elk jaar in het kader van het Outer Planet Atmospheres Legacy-programma (OPAL). De reden hiervoor is dat deze grote werelden gehuld zijn in wolken en nevels die worden opgewekt door hevige winden, waardoor een caleidoscoop van steeds veranderende weerpatronen ontstaat.
De ster J1010+2358 stamt mogelijk af van slechts één van de eerste sterren, waardoor het een krachtige sonde zou zijn voor de ongrijpbare eerste generatie sterren. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat de eigenschappen van de ster overeenkomen met verschillende stellaire voorouders. De eerste sterren in het heelal ontstonden in wolken van ongerept gas met alleen waterstof, helium en een klein beetje lithium.
Het zonnestelsel heeft een aantal nieuwe maantjes. De eerste nieuwe maan cirkelt rond Uranus en is de eerste Uranusmaan die in meer dan 20 jaar is ontdekt en waarschijnlijk ook meteen de kleinste. Daarnaast werden er ook twee nieuwe manen rondom Neptunus ontdekt, waarvan één de zwakste maan is die ooit door telescopen op aarde is ontdekt. De ontdekkingen werden op 23 februari 2024 bekend gemaakt door het Minor Planet Center van de Internationale Astronomische Unie.
De European Space Agency (ESA) heeft groen licht gegeven voor de realisatie van de Nederlandse TANGO satellieten met ISISPACE als hoofdaannemer. TANGO meet de uitstoot van broeikasgassen aan de bron door onder andere energiecentrales, kolenmijnen, stortplaatsen en fabrieken. Zijn Nederlandse voorganger TROPOMI monitort al sinds 2017 wereldwijd het broeikasgas methaan en kan ongeveer 5% van de emissiebronnen in kaart brengen. Zijn opvolger TANGO zal in staat zijn om bronnen te monitoren die verantwoordelijk zijn voor ongeveer 75% van de wereldwijde uitstoot van methaan.
Het inwendige van zwarte gaten blijft een raadsel voor de wetenschap. In 1916 schetste de Duitse natuurkundige Karl Schwarzschild een oplossing voor de algemene relativiteitsvergelijkingen van Albert Einstein, waarin het centrum van een zwart gat bestaat uit een zogenaamde singulariteit, een punt waarop ruimte en tijd niet langer bestaan.
Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) hebben astronomen een heldere quasar geïdentificeerd. Ze ontdekten dat deze niet alleen de helderste quasar in zijn soort is, maar ook het allerhelderste object dat ooit is waargenomen. Quasars zijn de heldere kernen van verre sterrenstelsels en worden van energie voorzien door superzware zwarte gaten. Het zwarte gat in deze recordbrekende quasar wordt per dag een zonsmassa zwaarder en is daarmee het snelst groeiende zwarte gat tot nu toe.
Op 14 februari is ESA's ruimtetelescoop Euclid met zijn onderzoek van het donkere heelal begonnen. De komende zes jaar zal Euclid miljarden sterrenstelsels observeren in 10 miljard jaar kosmische geschiedenis. Euclid, een van de meest nauwkeurige en stabiele ruimtetelescopen ooit gebouwd, werd gelanceerd op 1 juli 2023. Tijdens de eerste maanden in de ruimte hebben teams in heel Europa de missie aangezet, getest en voorbereid op routinematige wetenschappelijke waarnemingen. Deze 'routine' wetenschappelijke waarnemingen zijn echter geen peulenschil.
De Amerikaanse ruimtesonde Mariner 10 vliegt op een afstand van 703 kilometer langs het oppervlak van de kleine planeet Mercurius. Tot 3 april 1974 werden foto's genomen van de planeet Mercurius door Mariner 10 en het ruimtetuig merkte een zwak magnetisch veld op bij de planeet. De instrumenten aan boord van Mariner 10 merkten ook zeer grote termepartuursverschillen in dag en nacht op bij deze planeet: tussen -183 en 187° C. In totaal nam de sonde tijdens deze eerste passage 2300 foto's.Dit onbemande ruimtetuig werd op 3 november 1973 in de ruimte gebracht en werd het eerste ruimtevaartuig dat twee planeten bezocht tijdens één ruimtemissie. Foto: NASA
Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.