Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het kleine en minder bekende sterrenbeeld Kameleon (Chamaeleon).
Algemeen
Dit sterrenbeeld is een van de kleinste sterrenbeelden en valt dus daarom niet meteen op. In grootte is Chamaeleon het 79ste sterrenbeeld. Het situeert zich dicht bij de zuidelijke hemelpool nabij het sterrenbeeld Octans en is hierdoor vanaf de breedte van de Benelux niet waar te nemen. Dit sterrenbeeld werd door Johann Bayer in de 17de eeuw opgenomen in zijn sterrenatlas Uranometria op basis van beschrijvingen van de vroege zeevaarders Pieter Dircksz Keyser en Frederik de Houtman.
Waar vind ik Chamaeleon aan de sterrenhemel?
Aangrenzende sterrenbeelden
- Musca
- Carina
- Volans
- Mensa
- Octans
- Apus
Wat zijn de belangrijkste sterren?
Het sterrenbeeld Kameleon bestaat uit vier heldere sterren. Terwijl Alpha Chamaeleontis een helderheid heeft van magnitude 4,1 heeft de ster Beta Chamaeleontis een helderheid die varieert tussen magnitude 4,2 en 4,3. Delta-1 Chamaeleontis is dan weer een nauwe dubbelster die bestaat uit twee gelijkwaardige sterren die slechts 0,6 boogseconden van elkaar gescheiden zijn. Rond de ster CT Chamaeleontis hebben astronomen in februari 2005 een planeet ontdekt die de naam HD 63454 b draagt.
Welke andere objecten zijn er te vinden in Chamaeleon?
Het sterrenbeeld Kameleon bezit niet veel deep-sky objecten. De twee bekendste en meest noemenswaardige zijn de planetaire nevel NGC 3195 en de Eta Chamaeleon Cluster. NGC 3195 bevindt zich halverwege de de sterren δ en ζ Chamaeleontis en werd in 1835 ontdekt door John Herschel. Deze nevel heeft een visuele helderheid van magnitude 11,6 waardoor deze enkel goed zichtbaar is met grotere telescopen. Dit deep-sky object staat op een afstand van 5 500 lichtjaar van ons en is één van de meest heldere planetaire nevels aan de zuidelijke sterrenhemel. De open sterrenhoop 'Eta Chamaeleon Cluster' werd pas in 1999 ontdekt en bevindt zich om de ster Eta Chamaeleontis. Deze sterrenhoop bevindt zich op een afstand van 316 lichtjaar van de Aarde. Alles samen bestaat deze open sterrenhoop uit ongeveer twaalf jonge sterren die 8 miljoen jaar oud zijn.
De Eta Chamaeleon Cluster in het sterrenbeeld Kameleon - Foto: Palomar Observatory
