De Amerikaanse ruimtesonde Mars Observer was het eerste ruimtetuig in meer dan 20 jaar dat door het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA naar de planeet Mars werd gestuurd. Deze sonde had als belangrijkste taken het klimaat, de atmosfeer, de samenstelling en het magnetisch veld van deze planeet te onderzoeken. Op 25 september 1992 werd de Mars Observer probleemloos in de ruimte gebracht maar drie dagen voor deze Marsverkenner zich in een baan om de rode planeet zou begeven, verloor de vluchtleiding op 21 augustus 1993 alle contact met de sonde en werd de communicatie nooit meer hersteld. Voor het Amerikaanse ruimtevaartagentschap was dit verlies een grote klap en tot op heden is oorzaak van dit verlies nog steeds onbekend.
Doel van de missie
Aan boord beschikte de Mars Observer ondermeer over een magnetometer (MAG/ER) en een gamma stralen spectrometer (GRS) waarmee men vooral onderzoek zou verrichten naar de samenstelling van de Marsbodem. Verder zou dit ruimtetuig ook het magnetisch veld van Mars uitvoerig bestuderen en zou men de klimaatsveranderingen en de seizoenen van Mars nauwkeurig bestuderen. Gedurende een jaar lang zou dit ruimtetuig het Marsoppervlak nauwkeurig moeten bestuderen en zou deze ook de data moeten terugsturen die afkomstig zou zijn van de Russische Mars 1994 missie door middel van het Frans-Russisch-Amerikaans Mars Baloon Relay instrument.
Mars Observer ruimtesonde
De Mars Observer had een lengte van 2,1 meter, was 1,5 meter breed en had een gewicht van 2,5 ton. Om energie te kunnen opwekken voor de verschillende instrumenten, beschikte het ruimtetuig over een zonnepaneel dat bestond uit 6 delen. Eenmaal dit opengevouwen was had deze een lengte van 7 meter. Om de data terug te sturen naar de Aarde, beschikte dit ruimtetuig over een high-gain schotelantenne met een diameter van 1,5 meter dat zich aan een 5,5 meter lange arm bevond. Wanneer de Mars Observer geen beroep kon doen op de zon om energie op te wekken, kon deze zijn energie halen uit twee Ni-Cd batterijen die elk een capaciteit hadden van 43 ampère-uur. Aan de Mars Observer bevonden zich verder ook twee armen waaraan ondermeer de magnetometer en de spectrometer gemonteerd werden. Eenmaal deze zich volledig hadden opengevouwen, hadden deze elk een lengte van 6 meter.
Lancering en vlucht
Op 25 september 1992 werd de Mars Observer door een krachtige Titan 3 raket van op de Cape Canaveral lanceerbasis in de ruimte gebracht. Drie dagen voor dit tuig zich een baan om Mars had moeten begeven, verloor de NASA alle contact met de Mars Observer waardoor de missie ten einde was. Tijdens zijn reis naar Mars werden de instrumenten verschillende malen getest. Normaal had dit tuig een jaar lang de rode planeet moeten onderzoeken. Tot op heden is nog steeds niets geweten over de exacte oorzaak van dit verlies en hierdoor weten de vluchtleiders en wetenschappers ook niet of de Mars Observer zich gehouden heeft aan zijn schema. Volgens sommige bronnen zou zich een explosie hebben voorgedaan in een brandstofleiding van het ruimtetuig net voordat deze aankwam bij Mars maar het ruimtevaartagentschap NASA heeft dit nooit officieel bevestigd. De totale kostprijs van het Mars Observer programma, inclusief lancering, ontwikkeling en vluchtleiding, bedroeg ongeveer 980 miljoen dollar. In 1996, 2001 en 2005 werden verschillende wetenschappelijke instrumenten die de Mars Observer aan boord had, opnieuw ontwikkeld en gebruikt tijdens de Mars Global Surveyor, Mars Odyssey en Mars Reconnaissance missies.
